213 TBB Dergisi 2023 (164) Aras ÖZKAN Robot kelimesinin tarih sahnesinde yer alması yapay zekâ kavramından daha öncesine dayanmaktadır. Kelimenin tarihçesi 1921 yılında Çek yazar Karel Capek’in yazdığı bir tiyatro oyununa25 kadar uzanmaktadır. Robot aslında Türk Dil Kurumu Büyük Sözlükte “Belirli bir işi yerine getirmek için manyetizma ile kendisine çeşitli işler yaptırılan otomatik araç” olarak tanımlansa da her meslek grubuna göre farklı anlamlar içerebilmektedir.26 Yapay zekâ, özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra hayatımıza girmesiyle birlikte, robot tanımının da üst kavramı haline gelmiştir. Robotlar genelde bağımsız bir görünüme sahip olan cihazlar şeklinde karşımıza çıkarlar. Bağımsız görünüme sahip olmadan yalnızca yazılım olarak karşımıza çıkan teknolojiler ise bot olarak adlandırılır.27 İlk ortaya çıktıklarında kendi başına hareket etme özelliği olmayan robotların, insanlığın, hayatını kolaylaştırabilmesi adına yapay zekâ kavramıyla birleştirmesi de son yıllara dayanmaktadır. Robot kavramına en güncel örnek olarak ise NASA’nın 2020 yılında Dünya’dan hareketini başlattığı ve Mars gezegenine yolladığı “Perseverance” aracı gösterilebilir. Bu araç NASA’da çalışan bilim insanlarının Mars gezegeninin yapısına göre yorumlanarak yaklaşık 3 metre uzunluğunda ve 2,7 metre genişliğinde yapılmıştır.28 Yapay zekânın ve kapsadığı robot kavramının en güncel örneklerinden biri olan Perseverance, Dünya’dan kumanda edilse bile, yapay zekâ özelliği ile Mars yüzeyinde önemli olduğunu düşündüğü parçaları da komut olmaksızın toplamaktadır. Yapay zekâların günümüzde dört farklı sınıflandırması mevcuttur.29 Algılama yetenekleri bakımından ise üç farklı tür olarak da in25 Wikipedia, R.U.R: https://tr.wikipedia.org/wiki/R.U.R. Erişim Tarihi: 02.04.2022, Ayrıca; bu tiyatro oyunu ilerleyen yıllarda New York’ta sahnelenmeye başlamış ve İngilizcedeki yerini de almıştır. 26 Neil M. Richard, William D. Smart: How Should The Law Think About Robots? Çevrimiçi Erişim: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_ id=2263363 Erişim Tarihi: 02.04.2022. 27 Çağlar Ersoy, “Robotlar, Yapay Zekâ ve Hukuk”, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017, sf.5. 28 Mars 2020/ Perseverance https://mars.nasa.gov/files/mars2020/Mars2020_ Fact_Sheet.pdf Erişim Tarihi: 06.04.2022. 29 Arend Hintz, “Understanding The Four Types Of AI, From Reactive Robots to Self-Aware Being”, The Conversation (Çevrimiçi erişim https://theconversation.com/understanding-the-four-types-of-ai-from-reactive-robots-to-self-aware-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1