244 TBB Meslek Kurallarının “Yargı Organlarıyla ve Adli Mercilerle İlişkiler” Başlıklı İkinci ... cıyla herkesin ayağa kalktığı doktrinde ifade edilmiştir.15 Bu kurallar yargılamanın saygınlığına yönelik kurallar olup, kişisel tercihlerle veya doğrudan kişilere saygıyla ilgili değildir.16 Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde ve ülkemizde avukatlar yemin ve hüküm tefhimi dışında da duruşma esnasında söz alırken ayağa kalkmakta olup; bu davranış hem avukatların kürsüye karşı saygılarının hem de kendi saygınlıklarının sembolü olarak görülmüştür.17 Yeminin önemi ve yasal zorunluluk dikkate alındığında, ayağa kalkılmaması durumunda duruşma disiplinin ihlali sonucu doğar ve buna göre taraflar, vekilleri ya da duruşma salonunda bulunanlar bu konuda kendileri ile ilgili yaptırımlarla karşılaşırlar.18 Buna karşın söz alırken vekilin ayağa kalkmaması duruşma sırasında yapılmaması gereken uygun olmayan tutum ve davranış olarak değerlendirilmez. Duruşma sırasında uygun olmayan tutum ve davranışların vekil tarafından yapılması durumunda madde 79/I uyarınca, hâkim, vekili uyaracaktır. Uyarı, hangi davranışın uygun olmayan tutum ve davranış olduğunun tespiti, bunun tefhimi ve devamı halinde, tutanak tutulacağı ardından duruşmanın erteleneceği şeklinde olmalıdır. Uygun olmayan tutum ve davranışlar sebebiyle HMK m.79’da belirtilen “uyarı”nın; yine vekilin uygun olmayan tutum ve davranışları sebebiyle Avukatlık Kanunu uyarınca alacağı “uyarı” ile bir ilgisi yoktur. İlkindeki uyarının niteliği, yapılan tutum ve davranışa bir dikkat çekme iken; ikincisinde ise bir cezalandırma amacı söz konusudur. Uyarının tonunun duruşma disiplinine ve hakimlik mesleğinin ciddiyetine uygun olması gerekir. Hâkimin uygun olmayan tutum ve davranışı sergileyen vekille tartışmaya girmesi, üslubunu sertleştirmesi, bu defa hâkim açısından uygun olmayan bir davranış olacaktır. Vekil, duruşma sırasında uygun olmayan tutum ve davranışta bulunur ve hâkimin uyarısına rağmen, bu uyarıya uymazsa fiil her halükârda disiplin suçu teşkil edeceğinden duruşma salonunda bulunan kişilerin kimlik bilgileri, adresleri de yazılarak olay tutanağa geçirilir. 15 Ejder Yılmaz, Yemin, B.3, Ankara 2021, s. 210. 16 Özekes, Pekcanıtez Usul, s. 1342; Özekes’in de vurguladığı gibi “…ayağa kalkılması gereken durumda hâkimin taraflara jest yaparcasına kalkmasanız da olur şeklinde bir tavır takınması ya da salonda bulunanların kalkmaması yargılama kurallarına uygun değildir”. 17 Çine, s. 227; Roma Hukuku döneminde Quintilian, hâkim söz verdiği zaman, avukatın yerinden yavaşça kalkmasının ve ayakta duruşunun mesleğin itibarı gereği olduğunu, bu esnada başı dik, ciddi ve kendinden emin olması gerektiğini belirtmiştir (Bkz. Çine, s. 227). 18 Özekes, Pekcanıtez Usul, s. 1342.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1