254 TBB Meslek Kurallarının “Yargı Organlarıyla ve Adli Mercilerle İlişkiler” Başlıklı İkinci ... de yapılacak sorgulama sıkı kurallara bağlamıştır; sorgulama, tanığın dürüstlüğüyle sınırlandırılmış, genel karakter özelliklerinin tartışılmasına ve bu yönde delil sunulmasına izin verilmemiştir.50 Karakter özellikleri belirtilerek ve bazı sebepler gösterilerek tanığın güvenilir, dürüst bir kişi olmadığı ortaya konabilir; yani bir tanığın inanılırlığını ve güvenilirliğini desteklemek ya da azaltmak için karakter ve itibara ilişkin karakter tanıklığı yaptırılabilir.51 Taraf vekilleri karakter tanıklığına değil, söz gelimi karakter tanığının tanıklık yapılacak kişi hakkındaki bilgi eksikliğine itiraz edebilir.52 Türk medeni usul hukukunda ise yasal olarak bu konuya ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır. Bununla birlikte hukukumuzda da tanığın karakter özellikleri ve sahip olduğu toplumsal itibarı hakkında tanık dinletilebilir; burada tanıklığın konusunu, o tanığın kötü itibarı oluşturur; yani diğer tanık, tanıklık eden kişinin toplum içinde yalancı olarak bilindiğine bu hususta kötü bir itibarı olduğuna tanıklık edebilir.53 Dolayısıyla tanığın, karakterine yönelik duruşma sırasında vekil tarafından sarf edilecek sözler, duruşma sırasında uygun olmayan tutum ve davranış olarak nitelendirilemez. İddia ve savunma hakkının bir uzantısı olarak görülmesi gerekir. Tanıkla tartışmaya girilmesi, taciz edilmesi ya da utandırılması Federal Delil Kuralları 611/a uyarınca bir itiraz sebebidir. Yönlendirici soru sorulması, avukatın tanıkla tartışmaya girdiği anlamına gelmez. Burada tanığı suçlayıcı ifadelerden kaçınmak gerekir. Örneğin tanığa “siz bir dolandırıcısınız, değil mi?” sorusuna yapılan itirazı mahkeme kabul edecektir.54 Hukukumuz açısından ABD Hukukunda olduğu kadar tanığın sorgulanmasında geniş bir düzenleme olmadığından muhtemelen hakimler uygulamada avukatların, tanığı ABD yargılama hukukundakine benzer şekilde sorgulamasını, uygun olmayan tutum ve davranış 50 Bkz. Mesut Ertanhan, Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık, Ankara 2005s. 300; Bocchino/Sonenshein, s. 134; Cleary /Tarantino, s. 3-60. 51 Ertanhan, s. 300; Cleary /Tarantino, s. 3-60. 52 Bocchino/Sonenshein, s. 133. 53 Ertanhan, s. 301. 54 Bkz. Clark/Dekle/Bailey, s. 349-350.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1