17 TBB Dergisi 2023 (164) Tijen DÜNDAR SEZER D. KABUL EDİLMEYEN USUL: KOLEKTİF BAŞVURU YOLU Üçüncü İhtiyari Protokol’ün kabul edilme sürecinde Komiteye kolektif başvuru yapılabilmesi konusunda da öneriler olmuş ve açık uçlu çalışma grubunun toplantılarında en hararetli tartışmalar bu konuda yapılmıştır. Kolektif başvuru usulü, insan hakları kuruluşları ya da STK’lara, bireysel çocuk mağduriyetine dayanmadan genel olarak ya da çocuk mağdur/mağdurlar olmakla birlikle isimlerinin belirtilmesi zorunluluğu olmaksızın/anonim olarak, başvuru yapma hakkının verildiği bir yöntemdir.74 Bu usule Avrupa Sosyal Şartı (ASŞ)/Gözden Geçirilmiş ASŞ75 ve Afrika Çocuk Hakları ve Refahı Şartı76 çerçevesinde yer verilmektedir. Latin Amerika ülkeleri, Slovenya, Slovakya, STK’lar, uzmanlar ve ÇHK kolektif başvuru sisteminin protokolde yer alması gerektiğini savunmuştur.77 Sonuç olarak yapılan öneriler, kolektif başvuruların soyut iddiaları Komite’nin önüne getireceği, sınırlı kaynakları gereksiz zorlayacağı, soruşturma usulü ile kesişen yönleri olduğu ve bireysel başvurunun da kişi toplulukları tarafından yapılabileceği gerekçesiyle reddedilmiştir.78 Bununla birlikte, kolektif başvuru usulünü savunanlar, bu usulün özellikle ÇHS açısından önemine ve çocukların bireysel başvuru yapmakta yaşayacakları zorluklara vurgu yapmaktadır. Tek tek çocuklar yerine çeşitli kurum ve kuruluşların başvuru yapması, çocukların başvuru yapmalarına gerek bırakmadan sorunların çözümünü sağlayıp, çocukların ikincil mağduriyetlerini önleyebilecektir ve sistemsel problemler tek tek başvurular yapılmadan bir kerede Komite önüne getirilebilecektir79 Ayrıca çocukların kırılgan74 Zelalem shiferaw Woldemichael, “Communications Procedure under 3rd Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child: A Critical Assesment”, Jimma University Journal of Law, V.7, Y. 2015, s. 81. 75 ASŞ uyarınca kolektif başvurular akredite edilen STK’lar ile taraf devlet kabul ederse ulusal STK’lar tarafından yapılabilir; iç başvuru yolunun tüketilmesi şartı bulunmamaktadır. De Beco, s. 382, 383. 76 Afrika Çocuk Hakları ve Refahı Şartı’nda bireysel başvuru usulüne de yer verilmektedir. bkz. md. 44; Afrika Çocuk Hakları ve Refahı Şartı’nda kolektif başvuru usulü için bkz. Sonja Grover, Children Degending their Human Rights Under the CRC Communications Procedure, On Strengthening the Conventions on the Rights of the Child Complaints Mechanism, London-2015, s. 27 vd; Skelton, s. 74. 77 Carletti, s. 116; De Beco, s. 382. 78 Skelton, s. 74. 79 Kolektif başvurunun avantajları konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. Lina Johansson, “The Third Optional Protocol to the International Convention on the Rights of the Child: Success or a Failure fort he Enforcement of Children’s Rights?”, Queen Mary Human Rights Law Review, Y. 2015, 2(1), s. 73 vd.; Skelton, s. 74; Grover, s. 23 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1