48 Çocuk Hakları Komitesine Bireysel Başvuru Usulü Üzerine Bir Değerlendirme letler uzlaşma sağlayamamıştır. Süreç içinde ÇHS dışında tüm BM temel sözleşmeleri veya ek protokolleri bireysel başvuru yoluna yer vermişlerdir. Bireysel başvuru usulünü öngören “Başvuru Usulüne İlişkin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne ek İhtiyari Protokol” ise 2011 yılında kabul edilebilmiştir. 2014 yılında yürürlüğe giren Üçüncü İhtiyari Protokol, bireysel başvuru usulünün yanı sıra, devlet başvurusu ve soruşturma yöntemlerini de içermektedir. Çalışmamızın konusunu oluşturan bireysel başvuru usulü, uluslararası denetimmekanizmaları içinde insan haklarının gerçekleşmesine katkı sağlayan en etkili araçtır. Bireylerin sözleşme organlarına insan hakkı ihlalleri nedeniyle mağdur sıfatıyla başvurmaları, taraf devletin hakkı ihlal ettiğinin Komite tarafından tespit edilmesiyle sonuçlanabilmektedir. Bu yolla hem hakların içerikleri somutlaşmakta hem de taraf devletler ihlale ilişkin tespitin gereğini yerine getirmek durumunda kalmaktadır. ÇHK’ye bireysel başvuru yolu Üçüncü İhtiyari Protokol’le öngörülmeden önce de çocuk hakları ihlali iddiaları -bireysel başvuru öngören ilgili sözleşmelerdeki haklarla kesiştiği sürece- diğer yargısal/ yarı yargısal organların önüne götürülebilmekteydi. (Ör. AİHM, CEDAWKomitesi, İHK gibi). Ancak Üçüncü İhtiyari Protokol’ün bireysel başvuru yolunu öngörmesi farklı açılardan çocuk hakları için büyük etki doğurmaktadır. Bunun nedenlerinden ilki ÇHS’nin (ek ilk iki protokolle birlikte) çocuklara haklar veren ve devletleri çocuk hakları konusunda yükümlü kılan en kapsamlı uluslararası Sözleşme olmasıdır. İkinci olarak, Üçüncü İhtiyari Protokol, çocukların kırılgan ve bağımlı konumunu göz önüne alarak hazırlanmıştır. Çocukların kendilerinin ya da onlar adına hareket edenlerin başvurucu olmaları, çocuklara duyarlı özel yöntemlerin söz konusu olmasını beraberinde getirmektedir. Bu yöntemlerin bir kısmı ve Komitenin göz önüne alması gereken temel ilkeler Protokol’de yer almaktadır. Protokol’de yer temel ilkeler çocuğun yüksek yararının gözetilmesi ile çocuğun haklarının ve görüşlerinin -yaş ve olgunlukları göz önüne alınarak- dikkate alınmasıdır. Bu temel ilkeler doğrultusunda ÇHK, Usul Kuralları ve Çalışma Metotları ile çocuğa duyarlı yöntemleri genişletmiştir. Bireysel başvuruların Komitede yer alan çocuk hakları uzmanları tarafından, söz konusu temel ilkeler ışığında çocuğa duyarlı yaklaşımla karara bağlanması da bu yeni usulü değerli kılmaktadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1