92 $kÕOOÕ 6|]OHşPHOHU )ÕUVaW 0Õ 7HKdLW 0L" $YXkaWOÕk 0HVOH÷L $oÕVÕndan BLU ønFHOHPH çalışmasını şu şekilde özetleyebiliriz. Ali ile Ahmet aralarındaki akıllı sözleşme ilişkisine göre borcun ifasına yönelik şarta bağlı bir işlem üzerinde iradelerini beyan etmektedirler. Buna göre Ali Bitcoin fiyatının 2022 yılında 100 bin American dolarına ulaşacağını, bu durumun gerçekleşmesi durumunda Ahmet’e 1 Etherlik ödeme yapacağını taahhüt etmektedir. İşte bilgisayar kodu ile yazılan şartın gerçekleşmesi için dış dünyadaki bitcoin fiyatına ilişkin gerçek fiyatın oracle denilen hizmet yapıları ile akıllı sözleşmede işletilmesi gerekmektedir. Bu durumda Bitcoin fiyatının gerçekten de belirtilen tutara eriştiği güvenilir kaynaklardan elde edilecek bilgilerle doğrulanmalıdır. Örneğin, akıllı sözleşmeye eklenecek bir kod ile Binance50 borsasından fiyatın doğruluğu sağlanabilir. Böylece mutabık kalınan fiyata ulaşıldığında sözleşme kendiliğinden harekete geçerek borcun ifası gerçekleşecektir. • Akıllı sözleşmeler kurulduktan sonra izlenmesine gerek olmayan özerk programlardır. Geleneksel sözleşmelerde tarafların hak ve yükümlülüklerine ilişkin işlemlerin izlenmesi gerekir. Sözleşmeye duyulan güven bağlamında taraflardan birinin yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda meydana gelen uyuşmazlığın çözümünde üçüncü kişilerin devreye girmesi söz konusu olabilir. Buna karşın akıllı sözleşmelerde sözleşme hükümlerinin otomatik yerine getirilmekte, böylece borcun ifası ya da uyuşmazlığın çözümü için gerektiğinde yapılması gerekli olan maliyetler ortadan kalkmaktadır. Akıllı sözleşmeler algoritmik bilgisayar programları olduğundan sözleşme hükümlerinin taraflarca ihlali mümkün değildir. Ayrıca borç ilişkisine ilişkin olarak alacaklının ve borçlunun temerrüdü gibi geleneksel hukuk kurumlarına yer verilmemektedir.51 Akıllı sözleşmeler bilgisayarlarda kaynak kodu kullanılarak hazırlanır, standart hale getirilebilir ve neredeyse hiçbir ücret ödemeden yürütülebilir, dolayısıyla marjinal sözleşme maliyetini düşürür. Ayrıca, kesinliğe değer veren taraf için, sözleşmenin uygulanması dışında sözleşmenin yorumlanmasında belirsizliğe yer olmayacaktır. Bu ne50 Çeşitli kripto para işlemlerinin online yapıldığı Malta merkezli bir kripto para borsasıdır. 51 Jeremy M. Sklaroff, “Smart Contracts And The Cost Of Inflexibility”, University of Pennsylvania Law Review, C. 166, S. 1, 2017, s. 276.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1