108 *nFHO <aUJÕ .aUaUOaUÕ Ba÷OaPÕnda $şkÕn =aUaU Temerrüt faizi yalnızca para borçları için söz konusu olmakla birlikte, mutlaka bir ödünç sözleşmesinden kaynaklanması şart değildir.9 Para borcunu ifada borçlunun temerrüde düşmesi halinde, bu borcun kaynağı ne olursa olsun (sözleşme, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme) borçlu para borcnunun ifasındaki gecikme nedeniyle temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür.10 Bu tutar, borçlunun para borcunu süresinde ifa etmemesi nedeniyle, alacaklının ifanın gerçekleşmesi gerektiği tarih ile fiilen ifanın gerçekleştiği tarih aralığını kapsamakta olup, belirtilen tarih aralığında alacaklının edim konusundan istifade edememesi/ondan mahrum kalması nedeniyle oluşan zararı ifade etmektedir.11 Bununla birlikte, para borcu dışındaki borçlarda, edimin ekonomik değeri para olarak ifade edilse dahi temerrüt faizi söz konusu olmaz. Bu durumda alacaklı ancak temerrüt nedeniyle uğradığı zararı ispat etmek koşulu ile TBK 118. madde12 uyarınca zararının tazminini talep edebilir.13 Temerrüt faizi tarafların anlaşmasına gerek olmaksızın Kanundan doğan bir borçtur.14 Para borçlarında faize ilişkin olarak yer verilen temerrüdün bu özel sonucu kusur koşulunu gerektirmediğinden, borçlu temerrüde düşmekte kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, temerrüt faizi ödeme yükümlülüğü altındadır.15 Kusur ölçütü temerrüt faizi 9 Mehmet Akçaal, “Güncel İçtihatlar Işığında Munzam Zarar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 2, 2022, s. 1072. 10 Çetin, s. 39. 11 Kılıçoğlu, s.897 vd.; Eren, s. 1224; Franz Schenker, Die Voraussetzungen und Die Folgen des Schuldnerverzugs im Schweizerischen Obligationenrecht, Freiburg 1988, s. 128; Kılıç Öztürk, s. 85. 12 Bu hüküm temerrüdün genel sonuçları arasında yer almakta olup “Temerrüde düşen borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcun geç ifasından dolayı alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür.” düzenlemesini içermektedir. 13 Eren, s. 1224; Antalya, N. 2643; Kılıç Öztürk, s. 84. 14 Eren, s. 1224.; Para borcunun çeşit borcu değil de, parça borcu teşkil ettiği durumlarda, örneğin bir hatıra parasının edim konusunu oluşturduğu bir borç ilişkisinde, temerrüt faizi ödenmesi söz konusu olmayıp, şartları varsa gecikme tazminatı istenebilir. Tümerdem, s. 166, Akçaal, s. 137. 15 Temerrüt fazinin başlangıç tarihi ise, temerrüdün gerçekleştiği tarihtir. Ancak usul hukukunda taleple bağlılık ilkesi geçerli olduğundan, temerrüt nedeniyle doğan talep hakları için yargı yoluna başvurulması durumunda, faiz talep edimiş ancak başlangıç tarihi belirtilmemişse yani temerrüt tarihinden itibaren faiz talep edilmemesi durumunda, ancak dava tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilebilecektir. Temerrüt faizi talep edilmemişse, re’sen faize hükmedilmesi de
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1