6 .Õ] dRFXkOaUÕna <|nHOLk .HVLşLPVHO $\UÕPFÕOÕk ğın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi, Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası bu düzenlemelerden yalnızca birkaçıdır. Söz konusu düzenlemelerde ayrımcılık yasağının, kanun önünde eşitlik ilkesinin zıttı olarak yer aldığı görülmektedir. Kanun önünde eşitlik ilkesi, herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi düşünce vs. herhangi bir ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşit kabul edilmesidir. Dolayısıyla söz konusu hukuki düzenlemelerde ayrımcılık yasağı da hiç kimseye ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi düşünce vs. bakımlarından ayrım yapılmaması şeklinde yer almaktadır. Söz konusu hukuki düzenlemelerde yer alan eşit davranma yükümü ya da ayrım yapma yasağı, devlete yüklenen bir ödevdir. Görüldüğü gibi söz konusu düzenlemelerde birçok ayrımcılık ölçütü yer almakta ve sınırlı bir sayım yapılmamaktadır. İşte, kesişimsel ayrımcılık, bu ayrımcılık ölçütlerinden birkaçının bir araya gelerek yeni, benzersiz ve daha ağır bir ayrımcılık oluşturması durumudur. Kesişimsellik terimini ilk olarak Amerikalı hukuk profesörü Kimberlé Crenshaw, 1989 yılında, Amerika’da Afrika kökenli kadınlara yönelik gerçekleştirilen ayrımcılığı ifade etmek üzere kullanmıştır. Crenshaw,12 kesişimsel feminizmi “çeşitli eşitsizlik biçimlerinin sıklıkla birlikte gerçekleştiği ve birbirini şiddetlendirdiği yolu görmek için bir prizma” olarak açıklamıştır. Yani kesişimsellik teorisi, baskının sadece tek bir türde olmadığını, farklı birçok baskı türlerinin olduğunu ve bunların da hep birlikte eşitsizlik yarattığını hatırlatmaktadır.13 Terim ilk ortaya çıktığı dönemde sıklıkla ırk ayrımcılığının cinsiyet temelli uygulandığı vakaların incelenmesinde kullanılmıştır. Kesişimsel ayrımcılık, birbirinden ayrılamaz şekilde aynı anda işleyen ve birbiriyle etkileşime giren birçok kişisel nitelikler veya kim12 United Nations Women, “Intersectional Feminism: What It Means and Why It Matters Right Now”, 1 July 2020, https://www.unwomen.org/en/news/ stories/2020/6/explainer-intersectional-feminism-what-it-means-and-why-itmatters/E.T. 25.07.2022. 13 Ayşenur Merve Şafak Uzun, Kesişimsellik Bağlamında Akademik Alanda Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2019, s. 38.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1