176 BaşOÕFa 7aKkLP 0HUkH]OHULnLn .XUaOOaUÕ 8\aUÕnFa 0LOOHWOHUaUaVÕ 7LFaUv 7aKkLPdH honF II. MİLLETLERARASI TAHKİMDE DAVAYA “DAHİL ETME” VE “KATILMA”NIN İŞLEVİ Modern milletlerarası ticaret, ticarî ilişkilerin veya işlemlerin birden çok tarafı bulunan sözleşmeler ve/veya çoklu sözleşmeler içerdiği karmaşık bir yapı içinde işleyebilmektedir. Her ticarî ilişkinin çok taraflı veya çoklu sözleşmeler içerdiği söylenemese de birden fazla tarafın, bazen farklı ülkelerin tâbiiyetinde birden fazla bağlantılı şirketin taraf olduğu birden fazla sözleşme ilişkisi temelinde yürütülen uzun dönemli ticarî ilişkiler geçmişe oranla daha çok dikkat çekmektedir. Özellikle uyuşmazlıkların çözümü aşamasında bu kapsamlı ilişkilere dahil olan kişilerin (“üçüncü kişiler”) tahkim yargılamasına dahil edilmesi veya katılması bir gereklilik olarak görülebilmektedir.7 Milletlerarası Ticaret Odası (International Chamber of Commerce – ICC) Tahkim Kuralları uyarınca yürütülen tahkim yargılamalarına ilişkin istatistikler, tahkim yargılamalarının üçte birinin çok taraflı olduğunu ortaya koymaktadır.8 ICC tahkim yargılamalarına ilişkin 2020 yılı istatistiklerine göre, 2020 yılında 929 dava açılmış; bu davalarda taraf olan 2507 kişinin %48’i davacı; %52’si davalı sıfatını taşımıştır. Açılan davaların %31’i çok taraflı dava olarak kategorize edilmiştir. Buna göre, Birden fazla davalı bulunan davaların oranı %51; Birden fazla davacı bulunan davaların oranı %31 ve Hem davacı hem de davalı yanda birden fazla tarafın bulunduğu davaların oranı %18’dir. 7 Milletlerarası ticarî ilişkilerin karmaşıklaşması, birden fazla tarafın tek tahkim yargılamasına dahil olması yanında birden fazla tahkim yargılamasının birleştirilmesi (consolidation) meselesini de önce tahkim uygulamasının gündemine taşımış ve zamanla kurumsal tahkim merkezleri davaların birleştirilmesine ilişkin kurallar benimsemeye başlamıştır. Bu konuda detaylı bilgi için Bkz. Hanotiau, 312, para. 761 vd. Ayrıca bkz. Milletlerarası Ticaret Odası (International Chamber of Commerce – ICC) Tahkim Kuralları (1 Ocak 2021) m. 10; Londra Milletlerarası Tahkim Divanı (London Court of International Arbitration – LCIA) Tahkim Kuralları (1 Ekim 2020) m. 22A; İsviçre Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları (Swiss Arbitration Center – Swiss Rules of International Arbitration – Swiss Rules) (1Haziran 2021) m. 7. Bazı hukuk düzenlerinde tahkim kanunlarında da davaların birleştirilmesine ilişkin hükümler yer almaktadır. Bkz. aşa. dn. 18. 8 ICC Dispute Resolution 2020 Statistics, s. 9, https://iccwbo.org/publication/iccdispute-resolution-statistics-2020/ (02.01.2023).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1