219 7BB 'HUJLVL ,şÕO (*(0(1 '(0ø5 yatırımdan kaynaklanması gerekir; eksiklik ihtilafın “doğrudan doğruya” yatırımdan kaynaklanması noktasındadır; yoksa bu hallerde de ihtilafın yatırımdan kaynaklanması gerekir. Nitekim Ek Mekanizma Kuralları da Merkez çatısı altında ihdas edilmiş kurallardır ve bunların Merkez’in kuruluş amacı ve yetki alanı dışındaki faaliyetlere ilişkin olması düşünülemez. Bu nedenle VTK m 2’de vakıa tespitinin yatırıma ilişkin olması şartı, vakıa tespitinin uygulama alanına bir kısıtlama getirmemiştir. b. Kişi Bakımından Yetki Vakıa Tespit Kuralları m. 2’nin ilk taslağında; Sekreterliğin, devlet veya bölgesel entegrasyon birliği ile diğer devlet vatandaşı arasındaki yatırıma ilişkin vakıa tespit süreçlerini yöneteceği ifade edilmişti. Sonraki aşamalarda ise, “diğer devlet vatandaşı” ifadesi metinden çıkarılmıştır. Düzenleme; “devlet ya da bölgesel entegrasyon birliğinin” dahil olduğu vakıa tespit süreçleri” haline gelmiş; böylelikle vakıa tespit sürecinin taraflarının kim olduğuna bakılmaksızın, devlet veya bölgesel entegrasyon birliklerin dahil olduğu yeni bir vakıa tespit süreci tanımlanmıştır. Bu değişiklik sayesinde Ek Mekanizma tahkimi ve uzlaşma süreçlerindeki sınırlamalar yatırıma ilişkin vakıa tespit süreci için öngörülmemiştir.41 Taslak görüşmelerinde söz konusu değişikliğin iki devlet arasında ya da devlet ile devlet dışı organizasyonlar arasındaki vakıa tespit süreçlerine izin verip vermediği sorusu gündeme gelmiştir. Merkez, bu değişikliğin amacının, Ek Mekanizma tahkimi ve uzlaşma yöntemlerindeki sınırlamalar olmaksızın, vakıa tespiti mekanizmasına erişimin genişletilmesi olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle tarafların rızası olması; vakıa tespitinin bir yatırıma ilişkin olması, bir devlet ya da bölgesel entegrasyon birliğinin dahil olması şartlarıyla, vakıa tespitine gidilebileceği sonucuna varılmış; bunun haricinde tarafların türüne ilişkin bir sınırlandırma yapılmamıştır. 42 2019 Taslak metninde artık vakıa tespiti kurallarının ek mekanizma kurallarından ayrı düzenlendiğini görüyoruz.43 Vakıa tespiti Kural41 Working Paper 3, Vol. 1, 16.08.2019, WP_3_VOLUME_1_ENGLISH.pdf (worldbank.org), E.T: 25.11.2022, s. 532. 42 Working Paper 3, Volume I, s. 531. 43 ICSID Kurallarında değişiklik yapmak üzere çalışmalara başlandığında, vakıa tespitin ek mekanizma kurallarından bağımsız, ayrı bir kurallara bütünü olarak
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1