222 8OXVOaUaUaVÕ <aWÕUÕP +XkXkXnda 9akÕa 7HVSLWL bakımından ve konu bakımından yetki hususlarına ilişkin bir ifade yer almadığından sağlıklı bir yorum yapabilmek güçtü. Öğretide de “daha iknâ edici” görüşün EMK m. 2 düzenlemesinin yetki şartlarını tesis etmediği; tarafların EMK tahkimine rızası varsa ve başvuru Genel Sekreterlik tarafından onaylandıysa EMK tahkim sürecinin başlaması için yeterli olduğu savunulmuştur. Bu görüşe göre, Merkez’in yetkisinin sınırlarını çizen Konvansiyon m. 25’ten farklı olarak, EMK m. 2 yetki şartları getirmez, tarafların ihtilafı Ek Mekanizma Kurallarına göre çözmek istemeleri yeterlidir; burada yatırımın mahiyeti sadece “rıza”nın kapsamının tespiti bakımından incelenmelidir. Bu nedenle de EMK’ya tabi tahkim / uzlaşı süreçlerinde hakem / uzlaşı heyetinin, EMK m. 2’deki düzenlemeyi yetkiyi sınırlayıcı şekilde yorumlayarak Genel Sekreterlik kararını gözden geçirmesi öğretide isabetli görülmemiştir.48 b. 2022 Değişiklikleri Çerçevesinde Genel Sekreterliğin Başvuruyu Kabul Etmesinin Hukuki Niteliği ICSID 2022 Değişikliklerine ilişkin taslak metne baktığımızda ise, öğretideki görüşün aksine, Konvansiyon m. 25/(1)’e göre Merkez’in yetkisi dışında olan, devletler ve yabancı vatandaşları arasındaki vakıa tespit süreçlerinin yürütülmesinde Genel Sekreterliğin yetkili olduğu ifade edilmiştir.49 Bu ifadeden anlaşılan, EMK m. 2/(c)’de yer alan vakıa tespit sürecinin de işletilebilmesi için, söz konusu vakıanın Konvansiyon m. 25/(1)’in yetki alanı dışında olması gerektiğidir. O halde Genel Sekreterlik EMK (1978) kapsamındaki vakıa sürecinde de yetkiliydi. Vakıa tespit sürecinde Genel Sekreterliğin karar verme yetkisini tespit ettikten sonra, bu yetkinin hukuki mahiyeti hususunda EMK tahkim ve uzlaşma süreçlerindeki tartışmaların vakıa tespit süreçlerinde de geçerli olduğu sonucuna varıyoruz. Bu nedenle Genel Sekreterliğin yetkisinin hukuki mahiyeti konusundaki EMK tahkim ve uzlaşma süreçlerindeki tartışmalara, vakıa tespit süreçlerindeki Genel Sekreterliğin yetkisi hususunda da kıyasen uygulama alanı bulacağı kanaatinde olduğumuzdan burada da değineceğiz. 48 Schreuer, age, s. 264, p. 484. 49 Working Paper I, Volume 3, s. 415.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1