223 7BB 'HUJLVL ,şÕO (*(0(1 '(0ø5 2. Vakıa Tespitlerinde Genel Sekreterliğin Başvuruya İlişkin Kararının Hukuki Niteliği Vakıa tespit Kuralları m. 7/(3)’e göre, Genel Sekreterlik vakıa tespitine ilişkin başvuruyu kaydedecek veya başvuruyu reddedip red gerekçelerini bildirecektir. Burada EMK (1978) m. 4’teki Genel Sekreterliğin başvuru şartlarını inceleme yetkisine benzer bir düzenleme vardır. Ek Mekanizma Kurallarında (1978) Genel Sekreterliğin başvuruyu kabul etmesi ile Konvansiyona tabi tahkimlerde Genel Sekreterliğin başvuruyu kabul etmesi nitelik olarak birbirlerinden farklıdır. Ek Mekanizma Kurallarına tabi bir uyuşmazlık ile Konvansiyon hükümlerine tâbi uyuşmazlıklarda Merkez’in yetkisini belirleme bakımından heyetlerin yetkisi de birbirinden farklıdır. Aynı şekilde Vakıa Tespit Kurallarına göre oluşturulan vakıa tespit komitesinin de karar verme yetkisinin incelenmesi gerekir. Konvansiyon tahkiminde, Sekreterlik Konvansiyon m. 25’teki şartlara açık bir aykırılık yoksa tahkim başvurusunu kayıt altına alır ve bu tarih itibariyle tahkim süreci başlamış olur; açık bir aykırılık varsa bu durumda Konvansiyon m. 36/(3)’e göre taraflara hemen ihtarda bulunur ya da tahkim kaydını yapmayı reddeder. Daha sonra kurulan hakem heyeti, Konvansiyon m. 25’e göre Merkez’in yetkili olup olmadığın ilişkin daha geniş çapta inceleme yapabilir; bu nedenle Genel Sekreterlik, ev sahibi devletin ya da yatırımcının tabi olduğu devletin Konvansiyon tarafı olmaması ya da ihtilafın örneğin yatırımcının kendi vatandaşı olduğu devlette yaptığı yatırımdan kaynaklanması; dolayısıyla Konvansiyon kapsamında bir yatırımdan kaynaklanmaması gibi açıkça Merkezin yetkisinin dışında olan ihtilaflarda başvuruyu reddedebilir. Açıkça bir aykırılık bulunmayan durumlarda başvuruyu kayıt altına alır; ancak bu, hakem heyetinin yetki incelemesi yapmasına ve yetkisizlik kararı vermesine engel değildir. Durumu EMK tahkim ve uzlaşma süreçleri ile Vakıa Tespit süreçlerinde oluşturulan komiteler için de incelemek gerekir. 3. Vakıa Tespit Komitesinin İnceleme Yetkisi Genel Sekreterliğin başvuruyu kabul etmesinin ardından kurulan Vakıa Tespit Komitesinin, uyuşmazlığın yatırıma ilişkin olup olmadığı veya bir devlet ya da bölgesel ekonomik entegrasyon birliğini ilgilendirip ilgilendirmediği hususlarında bir inceleme yapıp yapamayacağı konusu Vakıa Tespit Kurallarında açık değildir. EMK tahkim ve uzlaşma
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1