254 'HSUHP YH BHn]HUL )HOkkHW 'XUXPOaUÕnda 0HdHnv 8VO +XkXkX 6RUXnOaUÕ +akkÕnda Bu davalarda yargı makamları, özellikle içtihat yerleri olan bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay, usûl kurallarını bilinçli ve doğru şekilde uygularsa, hiçbir sorumlunun delilleri yok ederek, ortadan kaldırarak, karartarak hukukî sonuçlardan kurtulması mümkün değildir. Bu durumda mağdurlar da gereksiz usûlî güçlüklerle karşılaşmayacaktır. Zira, özellikle farklı açılardan yargılama ve usûl imkânlarını genişleten, sosyal usûl anlayışının yansımalarını taşıyan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, bu konuda birçok imkân sunmaktadır. Hatta şu anda mağdurlar yerine, bilakis asıl sorumlu kamu kurumları (belediye, bakanlıklar, idarî birimler vb.) ve görevlilerinin, binaları yapan müteahhitlerin, sorumlu mimar ve mühendislerin, yapı denetim firmalarının ve bu şekilde binalara izin veren, yapan, denetleyen, yani bu konuda aslî sorumlu olanların delillerin muhafazasına çaba göstermesi gerekir. Bu delillerin yokluğu, özel hukuk ve medenî yargı çerçevesinde mağdurların değil, daha çok onların aleyhine işleyecektir. Bu belirttiğimiz kapsam ve imkânlar çerçevesinde, usûl hukukunu, sorumlu olmayanları sorumlu hâle getirecek veya adil yargılanmayı tahrip edecek, yeni mağduriyetler oluşturacak bir araç hâline de getirmemekle birlikte, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun birçok hükmünde karşımıza çıkan sosyal usûl anlayışı ya da usûl kurallarının özel görünümleri bu yargılamalarda tam anlamıyla hayat bulacak niteliktedir. Şüphesiz bu söylediklerimiz medenî yargılama için geçerli olup ceza yargısı ve idarî yargı bakımından başka sorunlar ve onlara yönelik çözümler söz konusudur. Aşağıda üzerinde durulacak hususların bir kısmı belirli özel düzenlemeleri gerektirse de önemli kısmı özel bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmayan, zaten usûl kuralları arasında yer alan, sadece bunların doğru bilinip uygulanmasıyla ortaya konulabilecek çözümlerdir. Bunun için olağanüstü düzenlemelere ya da usûl kuralarının dışına çıkmaya, kurumları zorlamaya da ihtiyaç yoktur. Bu çalışmada, o bilgileri de dahil ederek daha geniş kapsamda, sistematik ve akademik şekilde konuyla ilgili durumu, sorunları ve bunlara ilişkin çözüm ve önerilerimizi ortaya koymaya, konuyla ilgili olarak usûl hukuku kapsamında bir çerçeve çizmeye çalışacağız.1 1 Bu çalışmanın yazarlarından Özekes tarafından, daha önce Lexpera blogda “Depremle İlgili Hukuk Davalarında Temel Usûl Sorunlarına İlişkin Tespit ve Öneriler” şeklinde önceliği bilgilendirme olan bir paylaşım yapılmıştır (<https://
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1