292 'HSUHP YH BHn]HUL )HOkkHW 'XUXPOaUÕnda 0HdHnv 8VO +XkXkX 6RUXnOaUÕ +akkÕnda Emare yoluyla ispat ile ilk görünüş ispatı, dolaylı ispatın türleridir.57 Emare ispatında uygulanacak hukuk kuralındaki koşul vakıaya yabancı komşu vakıaların ispatlanması yoluyla, hayat tecrübesi kurallarına dayanılarak, hukukî sonuç bakımından önem taşıyan vakıalar ispatlanmış sayılır.58 Emare ispatı bir dolaylı ispat olduğundan, komşu vakıaların ispatı ile asıl vakıalar hakkında hâkimde bir kanaat oluşturulmaya çalışılır. Taraflar, komşu vakıaların gerçekleştiğini ispat ederlerse, hâkim, bu vakıalara dayanarak, asıl ispatı gereken vakıanın da büyük ihtimalle gerçekleştiğine karar verebilir. Emare ispatında, komşu vakıalardan, hayat tecrübesi ve mantık kuralları çerçevesinde somut vakıa hakkında bir sonuç çıkarılmaya çalışılır. Fiilî karine de temeli itibariyle bir emare ispatıdır. Ancak fiilî karine yoluyla ispatta, tek bir emare vakıayla sonuca ulaşılmaktadır. Oysa emare yoluyla ispatta asıl ispat edilmek istenen vakıaya komşu birden fazla vakıa ispat edilmek suretiyle ispata muhtaç koşul vakıa hakkında hâkimde bir kanaat uyandırılmaya çalışılır. Örneğin, sigortalı (S) deposunun iki zıt ucunda yer alan kimyasalların deprem anında hareket ederek birbirlerine çarpmak suretiyle karıştığını ve ortaya çıkan kimyasal reaksiyon sonucunda deponun yandığını ileri sürerek sigortadan tazminat talep etmiştir. Yapılan incelemede, sigortalının beyanlarına göre deponun iki zıt ucunda saklanan kimyasalların depremin etkisiyle orta noktada çarpışarak karışmalarının çok düşük bir ihtimal olduğu matematiksel olarak ortaya konmuş, ayrıca ortaya çıkan kimyasal reaksiyon dolayısıyla maddelerin yanma hızı incelendiğinde yangının deprem olduktan iki saat sonra başladığının daha muhtemel olduğu ve depoda depremden kaynaklı herhangi başka bir zarar bulunmadığı, kimyasalların içinde yer aldıkları varillerin yerde sürüklendiğine ilişkin zeminde bir iz bulunmadığı durumunda, sigortalının sigorta tazminatını almak için yangını depremden sonra kasten çıkardığı tüm bu komşu vakıaların ortaya konması sonucunda emare yoluyla ispat edilmiş sayılır. Uygun illiyet bağının kesildiğinin ispatı halinde, işverenin sorumluluğuna gidilmesi mümkün değildir […]” HGK, 20.03.2013 21-1121/386 (Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi)). Aynı yönde bkz. HGK, 11.10.2022, 21-15/1276 (Kazancı İçtihat Bankası). 57 İlk görünüş ispatını kuvvetli emare ispatı olarak da tanımlamak mümkündür (Oğuz Atalay, “Emare İspatı”, Manisa Barosu Dergisi, S. 70, Y. 1999, s. 13). 58 Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 363; Atalay, Pekcanıtez Usûl, s. 1620; Atalay, Emare İspat, s. 10; Atalı/Ermenek/Erdoğan, s. 489; Tanrıver, s. 852; Görgün/Börü/ Kodakoğlu, s. 411; Topuz, s. 34; Ahmet Başözen, Medenî Usûl Hukukunda İlk Görünüş İspatı, Ankara 2010, s. 58.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1