306 8OXVOaUaUaVÕ +XkXkXn $na\aVaOOaşPaVÕ 6UHFLndH $B gUnH÷L GİRİŞ 20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçişte daha açık bir şekilde ortaya çıkan küreselleşme ve Avrupalılaşma süreci devlet ve anayasa anlayışında değişime yol açmıştır. Devletlerin bu dönemde uluslararası sistemdeki ve Avrupa hukuk düzenindeki rollerinin önemli ölçüde değişikliğe uğradığı genel olarak kabul edilmektedir.1 Devletlerin iş birliğine açık olması özellikle Avrupa’da devletleri uluslararası ve supranasyonal nitelikli değişik spesifik baskılara maruz bırakmaktadır.2 Supranasyonal hukuk ve Uluslararası Hukuk düzeni devletlerin ulusal anayasalarının özünden çok şey almaktadır. Devletlerin iş birliği gereksinimi geleneksel ulusal görevlerin bu görevlerin yerine getirilebileceği uluslararası platformlara bırakılmasına neden olmaktadır.3 Devletlerin fonksiyon değişimi gerek uluslararası seviyede gerekse Avrupa’da bölgesel seviyede güçlü bir anayasallaşmanın yolunu açmıştır. Uluslararası Hukukta yoğun şekilde kurumsal olarak ve maddi hukuk itibarı ile Uluslararası Hukukun anayasal içeriğine dikkat çekilmektedir.4 Örneğin BM’nin kuvvet kullanma yasağı ve Güvenlik Konseyi’nin kuvvet kullanma tekeli Uluslararası Hukukun anayasal çerçevesi olarak nitelendirilmektedir;5 aynı şekilde insan hakları,6 ceza hukuku,7 çevre hukuku,8 deniz hukuku,9 uluslararası ekonomi hukuku alanlarında kısmi anayasal düzenlemeler mevcuttur.10 Uygun icra mekanizmalarıyla donatılmış objektif hukuk kuralları ve uluslararası camianın çıkarlarını dikkate alan sorumluluklar, emredici erga om1 Stephan Hobe, “Der offene Verfassungsstaat zwischen Souveränität und Interdependenz”, Veröffentlichungen des Walther-Schücking-Instituts für Internationales Recht an der Universität Kiel, Band 122, s.1 vd. 2 Di Fabio, Udo, “Das Recht offener Staaten: Grundlinien einer Staats- und Rechtstheorie”, Mohr-Siebeck, Tübingen 1998, s.1 vd. 3 Beate Kohler-Koch, “Regionen im Mehrebenensystem der EU, bknz.: König/ Rieger/Schmitt (Hrsg.), Das europäische Mehrebenensystem, 1996, s.203 vd. 4 Robert Uerpmann, “Internationales Verfassungsrecht”, JZ 2001, s.565 5 Alfred Verdross/Bruno Simma, “Universelles Völkerrecht”, 3.bası, 1984 6 Christian Walter, “Die Europäische Menschenrechtskonvention als Konstitutionalisierungsprozess”, ZaöRV 49 (1999), s.961 7 Kai Ambros, “Der neue internationale Strafgerichtshof”, NJW 1998, s.3743 vd. 8 Kerstin Odenthal, “Die Umweltpflichtigkeit der Souveränität”, Schriften zum Umweltrecht, (Bd. 88), Duncker & Humblot(1998), s.1 vd. 9 A.Jochen Frowein, “Konstitutionalisierung des Völkerrechts“, BDGVR 2000, s.427 vd. 10 Meinhard Hilf, “Die Konstitutionalisierung der Welthandelsordnung”, BDGVR 2001, s.121
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1