309 TBB Dergisi 2023 (165) A. Füsun ARSAVA tır.17 Bugün AB üye devletlerde olduğu gibi hukuk devleti, demokrasi ve temel hakların korunması ilkelerine istinat etmektedir. Buna ilave olarak Topluluklar ve üye devletler arasında (subsidiarite prensibi -yetki ikâmesi- ve ölçülülük prensibi ile daraltılan) sınırlı yetki prensibi, yetki ayrılığı prensibi anayasal prensip olarak AB Hukuku seviyesinde saptanmıştır. Özgürlük, hukuk devleti, demokrasi, eşitlik, insan onuru değerlerine bağlılığın (6.md.) ve bu değerlerin ihlalinde söz konusu olacak yaptırım araçlarının (7.md.) düzenlendiği AB anlaşması hükümleri de anayasal karakterli normlar olarak kabul edilmektedir. Bütün bu örnekler Avrupa Anayasa düzeninin üye devletlerin anayasalarıyla sınırlandığına işaret etmektedir.18 Topluluk Hukukunun genel hukuk ilkeleri ulusal anayasalardan kaynaklanmaktadır. Sınırlı yetki prensibi, AB Hukukunun meşruiyeti, temel değerler, bu değerlerin tanınmasını ve güçlendirilmesini sağlamaya matuf ortak anayasal gelenekler Avrupa anayasasının yapı taşları olarak değerlendirilmektedir. Anayasa prensip olarak devletlerle bağlantılı olarak devletlerin temel düzeni olarak kabul edilmektedir.19 Anayasa egemenlik yetkisinin kullanımına meşruiyet kazandırmaktır. Egemenlik yetkisinin devletler dışında uluslararası örgütler tarafından da kullanılmaya başlanılması ile beraber (bu durum 20.yüzyılın ikinci yarısında söz konusu olmaya başlamıştır) anayasa kavramı yeniden tartışılmaya başlanmıştır. AB özelinde Avrupa entegrasyonunun başladığı 50 yıldan beri devlet dışı örgütler tarafından egemenlik yetkisi kullanılmasının meşruiyeti tartışılmaktadır. Anayasanın Avrupa seviyesinde devletten soyutlanmasında AB’nin Federal Almanya Anayasa Mahkemesi tarafından “Devletler Birliği” olarak nitelendirilmesi önemli bir dayanak oluşturmuştur. Federal Alman Anayasa Mahkemesinin kararına göre ne ulusal anayasalar ne de AB anlaşmaları AB’nin egemenlik yetkileri kullanmasında münhasıran meşruiyet dayanağı teşkil etmektedir.20 Ulusal anayasalar ulusal seviyede öngörülen egemenlik yetkilerine 17 Frankovich, Slg.1991, I-5357 18 Jürgen Schwarze, “Auf dem Wege zu einer europäischen Verfassung – Wechselwirkungen zwischen europäischem und nationalem Verfassungsrecht”, DVBl. 1999, s.1677 19 Jean-François Flauss, “Auf dem Wege zu einer europäischen VerfassungsWechselwirkung zwischen europäischem und nationalem Verfassungsrecht aus französischer Sicht”, EuR Beiheft 1(2000), s.31-40 20 Ingolf Pernice, s.172
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1