27 7BB 'HUJLVL (]JL $<*h1 (ùø7/ø heli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve ilgili Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak tarafsız ve bağımsız bir uzlaştırmacının kolaylaştırıcılığında, isnat konusu suça ilişkin olarak yürüttükleri iradi sürece verilen addır.2 Dolayısıyla uzlaştırma, devletin adli nitelik gösteren bir kamusal hizmeti olması dolayısıyla kamusal bir faaliyet kabul edilir. Uzlaştırma alternatif çözüm yöntemi; esasları Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 253 vd. maddelerinde ve Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği’nde (Yönetmelik) düzenlenmiş olan, bir yandan muhakemenin yürüyüşüne diğer taraftan da uzlaşmanın sağlanması durumunda devletin cezalandırma hakkı ortadan kalktığından maddi ceza hukukuna etki eden yapısından ötürü karma nitelikte bir hukuki kurumdur.3 Uzlaştırmaya tabi suçlarda uzlaştırma girişiminde bulunulmaksızın iddianame hazırlanması bir iade sebebidir.4 Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tâbi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur.5 2020; Berrin Akbulut/Murat Aksan, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, 2. Baskı, Ankara 2019; Mustafa Ruhan Erdem/Ferda Eser/Pakize Pelin Özşahinli, 100 Soruda Uzlaştırma, Uzlaştırmacının El Kitabı, 3. Baskı, Ankara 2017. 2 “Uzlaştırma” kurumunun tanımı için ayrıca bkz., Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği (Yönetmelik), m. 4/1-k. 3 “5271 sayılı CMK’nın 253 ve 254. maddelerinde düzenlenen uzlaşma, sadece sanığa değil aynı zamanda ve öncelikle, mağdurun zedelenen hukukunun düzeltilmesine hizmet amacı gütmesi ve biçimi itibariyle bir ceza yargılaması müessesesi olsa da, fail ile devlet ilişkisini sona erdirmesi bakımından maddi ceza hukukunu da ilgilendirmesi nedeniyle karma bir hukuki niteliğe haiz olduğundan, uzlaşma hükümlerinin yalnızca yürürlüğe girdikleri sıradaki işlem ve olaylar bakımından değil, TCK’nın 7/2. maddesi gözetilerek, sanık lehine olması hâlinde kesinleşmiş, infaz edilmekte ve hatta infaz edilmiş hükümlere de uygulanabileceği,..” (Yargıtay 11. CD, E. 2021/35054, K. 2021/11053, T. 29.11.2021, https://lib.kazanci.com. tr, erişim tarihi: 22.10.2022). 4 CMK, m. 174/1-c uyarınca; “ön ödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen,…iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir”. 5 CMK, m. 253/4.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1