84 $kÕOOÕ 6|]OHşPHOHU )ÕUVaW 0Õ 7HKdLW 0L" $YXkaWOÕk 0HVOH÷L $oÕVÕndan BLU ønFHOHPH bağlanır. Blokları birbirine bağlayan düğümleri ortaya koyan kripto para madencileridir. Aslında her düğüm bir madenciye karşılık gelmektedir. Sistemdeki herhangi iki kişi tarafından yapılan işlem sisteme eklenen her düğüm tarafından onaylanarak kaydı tutulur. Böylece sisteme müdahil olan blok doğrulanır ve doğrulanmış bu bilgiler silinemez, değiştirilemez. Herhangi bir düğümde yer alan kayıtların bir tanesi değiştirilse bile diğer düğümlerde aynı işlemin kopyası olduğundan sistem hata vermez ve güven içinde işlemeye devam eder. Madencilerin yapmış olduğu işlemler blokların bir zincir halinde birbirine bağlanmasını sağlar.25 Blokzincir teknolojisini merkezi teknolojilerden ayıran çok sayıda özellik bulunmaktadır. Bunların en önemlileri dağıtık olması, gizlilik, güvenlik ve şeffaflıktır. Blokzincirde kayıtlar tek bir merkezde tutulmaz. Zincire katılan tüm kullanıcıların bilgisayarlarında o blokzincir üzerinde yapılmış olan tüm işlemler görülebilir. Bu durum sisteme yapılacak siber saldırıların sistemi kilitlemesini imkânsız kılmaktadır. Blokzincirde işlem yapan kişilerin, tarafların kimlik bilgileri bilinmez. İşlemler anonimdir. Dolayısıyla, yapılan işlemleri blokzincirde kullanıcı olarak yer alan herkes görebilir fakat bu işlemlerin kim tarafından yapıldığı bilinemez. Görülebilen sadece işlemleri gerçekleştiren kişilere ait genel ve özel anahtarlardır. Blokzincir üzerinde yapılmış işlemler değiştirilemez, silinemez ve kayıtlar kalıcı olarak saklanır. Bu durum kişilerin kötü niyetli olarak sistemi kendi çıkarları için kullanmasına müsaade etmemektedir. Bu yönüyle güvenlidir. Blokzincirinde tüm işlemlerin zincire eklenmiş tüm hesaplar tarafından görülmesi, herhangi bir olumsuzluk durumunda sistemin geriye doğru güvenli bir şekilde doğrulanması sistemi şeffaf kılmaktadır.26 Akıllı sözleşmeler, blokzinciri teknolojisinin geliştirilmesindeki bir sonraki adım olmuştur. Blokzincir teknolojisi, taraflar bir fikir birliğine varıldığında sözleşmenin bir bilgisayar programı tarafından otomatik olarak yürütülmesine izin verir. Bu, sözleşmeden doğan yükümlülük25 Gökhan Ünal/Çelebi Uluyol, “Blok Zinciri Teknolojisi”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 13(2), 2020, s.168. 26 Rui Zhang/Rui Xue/Ling Liu, “Security and Privacy on Blockchain”, ACM Comput. Surv. 52(3), 2019, pp. 34 https://doi.org/10.1145/3316481
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1