89 7BB 'HUJLVL (PLn *ø70(= gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda dış âlemden sağlanacak gerçek verilere ihtiyaç duyulduğunda “oracle” denilen hizmet yapıları devreye girer. Akıllı sözleşme kavramı 1994 yılında Nick Szabo tarafından önerilmiştir. Nick Szabo’ya göre, akıllı sözleşmeler tarafların birbirlerine karşı vaatlerini yerine getirdiği protokolleri içeren bilgisayar kodudur.40 Akıllı sözleşmeler elektronik sözleşmelerden her yönüyle farklıdır. İnternet gibi dijital ortamlarda yapılan sözleşmeler yani elektronik sözleşmeler yirmi yılı aşkın süredir kullanılmaktadır. Akıllı sözleşme fikri, yükümlülüklerin yerine getirilmesinde insan müdahalesi olmaksızın risklerin ve işlem maliyetlerinin azaltılacağı beklentisine dayanmaktadır. Ayrıca, akıllı sözleşmelerle insanların birbirlerine güvenmeleri gerekmez, sadece makinenin doğru çalışacağına güvenmeleri gerekir.41 Akıllı sözleşme kavramının fikirden çıkıp yazılıma dönüşmesi etherium ağı ile mümkün olmuştur. Ethereum, geliştiricilere Bitcoin’den farklı olarak çeşitli amaçlar için kullanılabilecek merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak için araçlar sağlayan bir blok zinciri platformudur.42 Ethereum, katılımcının çevrimiçi işlemleri gerçekleştirmesine olanak tanıyan bir eşler arası dijital nakit sistemini geliştirmenin yanı sıra ağ üzerinde dağıtılan merkezi olmayan uygulamalarda akıllı sözleşme kodunu yürütmek için kullanılır. Etherium ağında açık kaynak kodlu akıllı sözleşme örnekleri bulunmakla birlikte sistemin hızlı işleyişi ve sürdürülebilirliğini sağlamak için akıllı sözleşme tasarımında gas adı altında bir ücret platform tarafından alınmaktadır. Gas, Ethereum ağında başarılı şekilde işlem yapmak için gereken ücretin karşılığıdır.43 Akıllı sözleşme, iki veya daha fazla taraf arasında normal bir sözleşmeye benzer şekilde çalışır. Tarafların kendi aralarında bir sözleşme yapmaları için avukatlara veya bankalara güvenmeleri gerekmez, bunun yerine belirli koşullar yerine getirildiğinde edimin ifası için akıllı 40 Nick Szabo, “Formalizing and securing relationships on public networks” First Monday Peer-Revievwed Journal on the Internet, C. 2, S. 9, 1997, s.16. 41 Markus Kaulartz/Jörn Heckmann, “Smart Contracts – Anwendungen der Blockchain Technologie”. Computer und Recht, C. 32, S. 9, 2016, s. 618-624. 42 Ameer Rosic, “What is Ethereum? Bkz. https://blockgeeks.com/guides/ethereum/ (Erişim tarihi: 16.05.2022) 43 https://ethereum.org/tr/developers/docs/gas/ (Erişim tarihi: 16.05.2022)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1