212 )iNir Ye 6DnDW (serOeri KDnunu Ye AYruSD BirOi÷i DireNWiÀeri KDSsDPÕnGD BiOgisDyDr m. 38/6’nın hak sahibinin meşru menfaatlerine zarar verilmemesi ve programdan normal yararlanmaya ile çelişir şekilde kullanılmaması şartıyla bir başka ifadeyle üç adım testi adı verilen42 test kapsamında mümkündür. Hal böyleyken, bu düzenlemenin sadece FSEK m. 38/6 ve 7’yi kapsaması, FSEK m. 38’deki diğer istisnaların bu çerçevede değerlendirilmesinde bir engel olarak değerlendirilmemelidir. Zira FSEK’in şahsen kullanım amacıyla çoğaltmaya ilişkin bu maddesinin ilk fıkrası, “Bütün fikir ve sanat eserlerinin, kâr amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz” hükmünü haizdir. Her ne kadar 4110 sayılı Kanun m. 14’ün gerekçesinde43 FSEK m. 38/1’in bilgisayar programları bakımından uygulanmayacağı ifade edilmiş ve bilgisayar programlarının bütün öteki eserlerden ayrılan önemli özellikleri olduğundan, onlar için şahsen kullanma konusunda ayrı bir düzenleme getirildiği belirtilmiş olsa da, kanaatimizce üç adım testi olarak ifade edilen ve uluslararası sözleşmelerde de kabul edilmiş bulunan bu testin tüm istisna ve sınırlandırmalar bakımından uygulanması bir zorunluluk arz etmektedir.44 O halde her halükarda çoğaltmanın eser sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmaksızın zarar vermemesi ve eserden normal yararlanmaya aykırı olmaması gerekir. mut olayda aranması uygun olacaktır. 42 Eser sahibinin haklarına getirilen istisna ve sınırlandırmaların hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi için uluslararası düzenlemeler tarafından kabul edilen üç adım testi hakkında detaylı bilgi için bkz.: Serap Helvacı/ Eray Aksın Atar, “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Üç Aşamalı Test”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 22, S. 3, 2016, s. 1289-1302; Selin Özden Merhacı, “Fikri Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmelerde Üç Adım Testi ve Yorumlanması”, Terazi Hukuk Dergisi 13, S. 140, 2018, s. 24-34. 43 Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı ve Adalet ve Millî Eğitim Komisyonları Raporları (1/722), 15.06.1994, S. Sayısı: 771, m. 14, s. 4. 44 FSEK m. 38/1, 1. cümle bakımından ise, bu husus tartışılabilir. Zira her ne kadar madde hükmü “bütün fikir ve sanat eserleri”nden bahsetmiş bulunsa da hükmün gerekçesinin bilgisayar programlarını kapsam dışı tutması doktrinde de tartışmalara yol açmıştır. Ayrıntılı bilgi için bkz.: Aksu, Bilgisayar Programları, s. 141-149.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1