228 AnDyDsDO øONeOer ,úÕ÷ÕnGD <DSDy =eNk TeNnRORMiOeri AYuNDWOÕN BD÷ODPÕnGD Bir De÷erOenGirPe temlerinin aldatıcı ve yönlendirici olarak kullanılmasına yol açabilir.24 Kılavuz’da bu hususa da değinilmiş ve yapay zekâ teknolojilerinin güvenilir olmasına ilişkin birbiriyle örtüşen ve birbirini tamamlayan üç bileşenden söz edilmiştir. Bu bileşenlere göre, öncelikle, yapay zekâ araçları, geçerli tüm düzenlemelere uygun olması anlamında yasal olmalıdır (lawful). İkinci olarak söz konusu araçlar, etik ilke ve esaslara25 aykırılık teşkil etmemelidir (ethical). Son olarak, söz konusu yapay zekâ aracının kullanımı sırasında iyi niyetle dahi olsa birtakım zararların ortaya çıkması olası olduğundan, sistemin gerek teknik gerekse sosyal açıdan sağlam (robust) olmasına özen gösterilmelidir.26 Bu doğrultuda, hukuki uzmanlığın yanı sıra, başka uzmanlıkların da devreye girerek risklerin en aza indirilmesi gerekmektedir. Hatta tam da bu nedenle, ulusal sınırların ötesinde etki gösteren yapay zekâ sistemlerinin kullanımında ortaya çıkabilecek olası sorunlar ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin küresel nitelik taşıyabileceği gözden kaçmamalıdır.27 Yapay zekâ teknolojilerinin avukatlık mesleğinde kullanımına ilişkin yukarıda kısaca belirtilen hususlar avukatlık mesleğinin dönüşümüne de katkı sunmaktadır. Söz konusu dönüşümün ise birtakım anayasal ilkeleri ön plana çıkardığı ve ilgili tartışmaların bu ilkeler ışığında sürdüğü görülmektedir. Bu doğrultuda öncelikle yapay zekâ teknolojilerinin avukatlık mesleğini ne şekilde dönüştürebileceği kısaca ele alınarak söz konusu dönüşüm hukuk devleti ilkesinin ayrılmaz parçası olan adil yargılanma hakkı ve ayrımcılık yasağı bağlamında değerlendirilecektir. 24 Darshan Bhora/Kuldeep Shravan, “Demystifying the Role of Artificial Intelligence in Legal Practice”, Nirma University Law Journal, Vol. 8, No. 2, 2019, s. 11. 25 Bu ilke ve esaslardan özelikle “birey özerkliğine saygı” (respect for human autonomy), “zararın önlenmesi” (prevention of harm), “adil yargılanma” (fair trial), “açıklanabilirlik” (explicability) ilkeleridir. Bkz. European Commission, Ethics Guidelines for Trustworthy AI: High-Level Expert Group on Artificial Intelligence, 2019, s. 12-13. Yine, Avrupa Komisyonu, tartışılan etik sorunların nasıl ele alınacağına ilişkin görüşler içeren Yapay Zekâ Üzerine-Mükemmellik ve Güvene İlişkim Avrupa Yaklaşımı başlıklı Raporu’nu (White Paper on Artificial Intelligence-a European Approach to Excellence and Trust) 2020 yılı Şubat ayında kamunun görüşüne de sunmuştur. Bkz. White Paper on Artificial Intelligence-a European Approach to Excellence and Trust, Brussels, 19.2.2020, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/commission-white-paper-artificial-intelligence-feb2020_en.pdf, e.t. 09.10.2021. 26 Ethics Guidelines, s. 5. 27 Ethics Guidelines, s. 5.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1