231 TBB Dergisi 2023 (166) NDGire g=D(0ø5 Deni] 32LAT bir hassasiyetle gerçekleştiremeyeceği de ileri sürülmektedir. Bununla ilgili olarak muhakemenin (judgement), empatinin (empathy), yaratıcılığın (creativity) ve uyum yeteneğinin (adaptability), yapay zekâ teknolojileri aracılığıyla gerçekleştirilebildiğini söylemek zordur.37 İnsani muhakemeye özgü takdir yetkisine işaret eden bu gibi özelliklerin, kimi zaman savunma hakkının işlevsel biçimde kullanılabilmesi, hakkaniyet olarak adaletin gerçekleştirilebilmesi ve dolayısıyla adil yargılama ilkesine uygun hareket edilebilmesi için gerekli olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Bu anlamda, avukatlık mesleğinde karşımıza çıkan yapay zekâ teknolojilerine ilişkin söz konusu gelişmeler, savunma hakkı ve bu hakla bütün olan adil yargılanma ilkesi, hak arama özgürlüğü, delil gösterme, hukuki dinlenilme ve ayrımcılığa uğramama hakkı gibi birtakım hak ve ilkelere yönelik tartışmaları da içinde barındırmaktadır. 3. HUKUK DEVLETİ, ADİL YARGILANMA HAKKI VE AYRIMCILIK YASAĞI BAĞLAMINDA AVUKATLIK ÖZELİNDE YAPAY ZEKÂ TEKNOLOJİLERİ Hukukun üstünlüğüne ve bağlayıcılığına olan güven, hukuk mesleğine güveni de gerektirir. Avukatlık özelinde hukuk mesleğine güven ise avukat-müvekkil arasındaki güvene, avukatlık hizmetinin şeffaflığına ve bu hizmetin sunulmasında eşit işlem yapma ilkesine riayet edilmesine bağlıdır. Bu nedenle, hukuk devleti ilkesi ile avukatlık mesleği arasında ayrılmaz bir bağ olduğunu söyleyerek başlamak gerekir. Hukuk devleti esas itibariyle keyfi yönetim tehlikesini en aza indirmeyi amaçlar. Ancak, bu, herhangi bir hukuk düzeninde bulunması gereken erdemlerden yalnızca biridir ve bunun farklı ilkelerle dengelenmesi gerekir.38 Başka bir ifadeyle, dar anlamda hukuk devleti, hak ve özgürlüklerin korunması ve hakkaniyet olarak adaletin gerçekleştirilebilmesi için yeterli değildir. Bunu sağlayabilmek için hem şekli hem de maddi açıdan adil olan yöntem ve içerikler gerekir.39 Dolayısıyla, adil bir sonuç için hem maddi adaletin hem de şekli adaletin 37 Davis A. E., s. 6. 38 Joseph Raz, “The Rule of Law and Its Virtue”, The Authority of Law: Essays on Law and Morality içinde, Oxford University Press, Oxford 1979, s. 211, 228. 39 Michel Rosenfeld, “The Rule of Law and the Legitimacy of Constitutional Democracy”, Southern California Law Review, Vol. 74, 2001, s. 1314.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1