236 AnDyDsDO øONeOer ,úÕ÷ÕnGD <DSDy =eNk TeNnRORMiOeri AYuNDWOÕN BD÷ODPÕnGD Bir De÷erOenGirPe gerçeğinin robot avukatlarca varsayılan biçimde ihmal edilme ihtimali yüksektir. Dolayısıyla, yapay zekâ teknolojilerinin beraberinde getirdiği riskler de bu kapsamda düşünülmeli ve yalnızca tahmine dayalı bir savunmanın hakkaniyet anlamında adalete ve adil yargılanmaya her zaman için hizmet etmeyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yapay zekâ yazılımlı avukatlar aracılığıyla yürütülen savunmalarda yaşanabilecek ve adil yargılanmayı etkileyebilecek öne çıkan sorunlardan biri de yapay zekâ sistemlerinin dezavantajlı bireylerin durumunu kötüleştirme, ayrımcılığa neden olma ve belirli stereotipler yaratma ihtimalidir. Bu olasılık aynı zamanda yukarıda da değinildiği üzere yapay zekâ teknolojilerinin sahip olduğu verilerin önyargılardan ne ölçüde arındırılabileceği ve şeffaf olup olmadığı tartışmasına da işaret eder. Maddi eşitlik ve bireysel adalet, keyfi sınıflandırmaları en aza indirmeye yardımcıdır.58 Ancak, acaba, söz konusu teknoloji dava konusu kişi sırf belirli bir gruba dahil olduğu için sınıflandırma temelli işleyerek doğrusal ve tümden gelimci bir sonuca mı ulaşacaktır, yoksa bireysel adaleti dikkate alarak somut olayı ayrı ele alabilecek midir?59 Gerçekten de algoritmalardan kaynaklanabilecek olası ayrımcı sonuçların öngörülmesi ve bunlara ilişkin önlemlerin alınması gerektiği Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Komisyonu tarafından önerilen Yapay Zekâ Tüzüğü taslağında da kaleme alınmıştır.60 Buna göre, avukatların kullandığı ve kullanacağı bu gibi yapay zekâ teknolojilerinin, yönlendirici (manipulative) ve dolayısıyla önyargılardan arındırılmış biçimde eşit işlem görme hakkını törpüleyici etkileri olabileceği her daim göz önünde bulundurulmalıdır.61 Bu çerçevede, ulusal üstü düzenlemelerde de ifade edilen çeşitli esas ve ilkeler, yapay zekâ sistemlerinin dezavantajlı bireylerin durumunu kötüleştirmeyecek şekilde uygulanmasına ışık tutmalıdır.62 58 Chris Chambers Goodman, “AI/Esq.: Impacts of Artificial Intelligence in LawyerClient Relationships”, Oklahoma Law Review, Vol. 72, No. 1, 2019, s. 179-180. 59 Aynı yönde bkz. Goodman, s. 177 vd. 60 Bkz. Regulation of the European Parliament and of the Council, Laying Down Harmonised Rules on Artificial Intelligence (Artificial Intelligence Act) and Amending Certain Union Legislative Acts, 2021/0106 (COD), 21.4.2021, s. 4, 11. 61 Ibid, s. 21. 62 Bkz. Ethics Guidelines, s. 13. Örneğin, Microsoft şirketinin 2016 yılında, insanlarla iletişim kurması ve bu iletişim sonucunda verilen tepkileri ölçmesi için oluşturduğu Tay isimli çevrimiçi ulaşılabilen bot’a bazı kişilerce verilen cevaplar nedeniyle söz konusu teknolojinin ırkçı ve cinsiyetçi bir veri tabanına sahip hâle geldiği
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1