220 Velayetin Değiştirilmesi Yargılamasında İlgililer ise velayet eşlerden birinde iken diğer eşe verilmesi söz konusu olmakta, çocuğa vasi tayini hususu gündeme gelmemektedir. Bu sebeple velayetin kaldırılması en ağır ve son çare olarak başvurulması gereken bir tedbir olarak karşımıza çıkmaktayken13 velayetin değiştirilmesi daha hafif bir koruma tedbiri niteliğindedir.14 Velayetin değiştirilmesi ile velayetin kaldırılması yargılaması arasında benzerlikler bulunmakla birlikte, bu iki yargılamaya birebir aynı kurallar uygulanmamaktadır. Biz bu çalışmamızda, yalnızca velayetin değiştirilmesi yargılaması kapsamında incelemelerde bulunacağız. C. Velayetin Değiştirilmesini Gerektiren Haller Velayetin değiştirilmesini gerektiren haller TMK’nın farklı hükümlerinde düzenlenmiş olmakla birlikte, kanunda yer alan sebeplerin sınırlayıcı olmadığı ve bunlar dışında meydana gelen başka sebeplerle de velayetin değiştirilebileceği ifade edilmektedir.15 Kanunda düzenlenen sebeplerin bir kısmı TMK m. 183’te yer almaktadır. Söz konusu hükme göre, kural olarak anne veya babanın başkasıyla evlenmesinin zorunlu kılması halinde hâkim re’sen veya talep üzerine gerekli önlemleri alabilir. Bu madde kapsamında, velayet kendisinde olan eşin yeniden evlenmesi durumunda diğer eş velayetin değiştirilmesi talebi ile mahkemeye başvurabilir. Anne ve babanın yeniden evlenmesinin velayetin kaldırılması sebebi olmayacağı ancak velayetin değiştirilmesine neden olabileceği yine TMK m. 349’da düzenlenmiştir. Ancak bu sebebe dayalı olarak velayetin değiştirilmesi talep edilebilmesi için anne veya babanın yeniden evlenmesi tek başına yeterli olmayıp aynı zamanda çocuğun menfaatinin de bu değişikliği gerektirmesi gerekir.16 Hangi hallerde çocuğun menfaati açısından velayet hakkı sahibinin değiştirileceği kanunda düzenlenmemiş olduğundan, somut olayın özelliğine göre bu hallerin tespit edilmesi 13 Köprülü/Kaneti, s. 258; Tekinay, s. 519-520; Oğuzman/Dural, s. 313; Serozan, s. 292; Öztan, s. 1093; Ahmet M. Kılıçoğlu, Aile Hukuku, 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019, s. 515. 14 Mehmet Akçaal, Velayetin Değiştirilmesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2022, s. 194. 15 Taşatan, s. 397-398; Akçaal, s. 198; Köprülü/Kaneti, s. 199-200. 16 Dural/Öğüz/Gümüş, s. 147; Oğuzman/Dural, s. 315; Öztan, s. 789-790; Köprülü/Kaneti, s. 262; Akıntürk/ Ateş, s. 318. Bu yönde bkz. 2. HD, T. 27.10.2000, 12525/13085 (Özmen, s. 325).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1