223 TBB Dergisi 2023 (167) Zeynep Sümeyra DEVECİ sağlayan işler çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilmektedir. Ancak bu ölçütleri sağlamasa bile kanunda örnekseyici olarak sayılan işlerden biri mevcutsa artık bu iş çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilir. Doktrinde Tanrıver’e göre kanunda her ne kadar velayetin eşlerden birinden alınarak diğerine verilmesi çekişmesiz yargı işlerinden sayılmışsa da ortada bir uyuşmazlık mevcut olduğundan söz konusu iş çekişmeli yargı işleri arasında yer almalıdır.23 Yazara göre, bu işin kamu düzeni ile olan sıkı ilişkisi ve sıkça uygulama alanı bulması, ayrıca doğası gereği bir dava olması sebebiyle, çekişmesiz yargı işleri arasından çıkarılması gerekir.24 Velayetin değiştirilmesi yargılaması, kanundaki açık düzenleme gereğince (HMK m. m. 382/2, b-13) çekişmesiz yargı işi olmasına rağmen, Yargıtay kararlarında sıklıkla dava olarak adlandırılmakta ve çekişmeli yargıya özgü kavram ve kurumlar bu yargılamada hatalı olarak kullanılmaktadır.25 Ancak çekişmesiz yargı ile çekişmeli yargı arasında önemli farklılıklar bulunmakta olup her bir yargılama türü bakımından geçerli olan düzenlemelere dikkat edilmesi gerekmektedir. Çekişmeli yargı, iki taraf sistemi üzerine inşa edilmiştir ve çekişmeli yargıdaki en önemli hukukî koruma olan davada, davacı ve davalı olmak üzere iki taraf bulunmaktadır. Çekişmesiz yargıda ise bir dava söz konusu olmadığı gibi davacı ve davalı kavramları da bulunmaz. Çekişmesiz yargıda karşı taraf bulunmadığından ve esasen iki taraf arasında bir uyuşmazlık da bulunmadığından kanunda çekişmesiz yargı işi olarak 23 Tanrıver, Medenî Usûl, s. 118; Süha Tanrıver, “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Revizyonu Üzerine Bazı Düşünceler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl 24, Sayı 99, 2012, (Düşünceler), s. 33. 24 Tanrıver, Düşünceler, s. 33. 25 Örn. bkz. “Davacı-davalı anne tarafından açılan ortak çocukların velayetinin değiştirilmesi, davalı-davacı babanın geçici velayet annedeyken açtığı birleşen velayetin değiştirilmesi ve annenin açtığı birleşen kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davalarının yapılan yargılaması sonunda; ilk derece mahkemesince annenin velayetin değiştirilmesi davasının ortak çocuk Asena yönünden kabulüne, Tarkan yönünden feragat nedeniyle reddine, babanın açtığı velayetin değiştirilmesi davasında karar verilmesine yer olmadığına, annenin kişisel ilişki kurulması ve çocukların yurtdışına çıkarılması davasının kabulüne, Asena ile baba ve Tarkan ile anne arasında kişisel ilişki tesisine ve Tarkan’ın yurt dışına çıkarılmamasına dair kararın kaldırılmasına karar verilmiştir...” 2. HD, T. 16.1.2020, 7917/298 (Lexpera Hukuk Bilgi Sistemi).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1