224 Velayetin Değiştirilmesi Yargılamasında İlgililer ifade edilmiş olup26 çekişmesiz yargı terimi yerine kullanılan hasımsız dava terimi doğru olmadığı gibi çekişmesiz yargıya ilişkin işlerin bir dava olarak nitelendirilmesi de doğru değildir.27 III. VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ YARGILAMASININ GENEL ÇERÇEVESİ Velayetin değiştirilmesi, çekişmesiz yargı işleri arasında yer aldığından bu yargılamaya uygulanacak usul de çekişmesiz yargıya özgü düzenlemeler dikkate alınarak tespit edilecektir. HMK’da çekişmesiz yargı işlerine ilişkin düzenlemelerde bu yargılama usulü açısından bazı özel hükümler yer almakla birlikte, tüm usulü hususlar burada düzenlenmemiştir. Bu kapsamda, HMK’daki çekişmesiz yargıya ilişkin düzenlemelerin esnek ve hâkime geniş bir takdir alanı bırakan ana ilkelerden oluştuğu kabul edilmektedir.28 Bu kapsamda öncelikle velayetin değiştirilmesi yargılaması bakımından görevli ve yetkili mahkemenin tespit edilmesi gerekir.29 Çekişmesiz yargıda görevli mahkeme HMK m. 383 gereğince aksine bir düzenleme olmadığı sürece sulh hukuk mahkemesi olarak belirlenmiştir. Söz konusu düzenleme gereğince HMK’da veya diğer kanunlarda görevli mahkemeye ilişkin özel bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh 26 Kuru, İstinaf, s. 913; Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, On İki Levha Yayıncılık, 8. Bası, İstanbul, 2020, s. 34. 27 Kuru, İstinaf, s. 913; Kuru, Freiwillige Gerichtsbarkeit, s. 408; Kuru, (Cilt 1), s. 30; Ramazan Arslan/ Ejder Yılmaz/ Sema Taşpınar Ayvaz/Emel Hanağası, Medenî Usul Hukuku, Yetkin, 6. Baskı, Ankara, 2020, s. 81; Ömer Ulukapı, Tarafların Duruşmaya Gelmemesi, Mimoza Yayınları, Konya, 1997, s. 11; Pekcanıtez/Atalay/ Özekes, s. 34; Murat Atalı, Pekcanıtez Usûl- Medenî Usûl Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 2017, (Pekcanıtez Usûl), s. 2119. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi başkanı tarafından kaleme alınmış eserlerde ise velayetin değiştirilmesi bir dava olarak nitelendirilmekte ve ancak harcı yatırılarak açılmış bir dava veya karşı dava ile velayetin değiştirilmesi talebinde bulunulabileceği ifade edilmektedir. Bkz. Ömer Uğur Gençcan, “HMK Sonrasında Velayetin Değiştirilmesi Davalarında Yargıtay Uygulaması”, İzmir Barosu Dergisi, Yıl 80, Sayı 1, 2015, (Yargıtay Uygulaması), s. 162; Gençcan, Velayet, s. 443. 28 Atalı, Pekcanıtez Usûl, s. 2124. Yazara göre daha kapsamlı ve ayrıntılı, çekişmesiz yargı işlerine uygun nitelikte ayrı usûl hükümleri ancak ayrı bir kanunla düzenlenmesi halinde mümkündür. Zira HMK easa olarak çekişmeli yargıyı esas alarak düzenlemelere yer vermiştir. 29 Çekişmesiz yargı işleri bakımından görevli ve yetkili mahkeme hususunda ayrıntılı açıklamalar için bkz. Aslı Aras, “Çekişmesiz Yargı İşlerinde Görev ve Yetki”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2016, ss. 65-86.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1