243 TBB Dergisi 2023 (167) Zeynep Sümeyra DEVECİ mıza çıkan bu husus, çocuğun kendisini ilgilendiren bir yargılamanın tüm süreçlerinde dinlenilmesini gerektirmektedir.85 Gerek Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi m. 12 hükmünde gerekse Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi m. 6 hükmünde çocuğun kendisini ilgilendiren yargılamalar bakımından görüş açıklama hakkının bulunduğuna ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.86 TMK’da çocuğun kendisini ilgilendiren konularda bilgilendirilmesi ve görüşünün alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamakla birlikte, özellikle boşanma sonrasında çocuğun kendi yaşamının düzenlenmesi ile ilgili hususlarda, görüşünün alınması gerektiğine ilişkin hüküm getirilmesinin gerekli olduğu ifade edilmektedir.87 Kural olarak çocuğun, kendisinin hukukî durumunu ilgilendiren tüm uyuşmazlıklarda görüşü alınmalıdır.88 Ancak çocuğun yargılamada dinlenilebilmesi ve fikir beyan edebilmesi için görüşünü oluşturma yeteneğine sahip olması gerekir.89 Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi m. 12’de de çocuğun yaşına ve olgunluk derecesine göre görüşünün alınması ve buna uygun bir şekilde dinlenilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Dolayısıyla yargılamada çocuğun dinlenilebilmesi için ayırt etme gücüne sahip olması, yaşı ve zihinsel gelişimi dikkate alındığında kendisini çelişkisiz olarak ifade edebilmesi, olayları ayırt edebilme yeteneğinin gelişmiş olması gerekmektedir.90 Nitekim yerleşik Yargıtay içtihatlarında da idrak çağında olan çocuğun görüşü alınarak hüküm kurulması gerektiği kabul edilmektedir.91 85 Özekes, Hukuki Dinlenilme Hakkı, s. 271; Ebru Ceylan, “Türk Velayet Hukukunda Yeni Gelişmeler”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt 16, Sayı 181, 2018, s. 44; Usta, Çocuk Hakları, s. 100. 86 Bu hususta açıklamalar için bkz. Saibe Oktay Özdemir, “Boşanma Davalarında Çocuklara İlişkin Kararlar Bakımından Çocuğun Dinlenme Hakkı”, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, Cilt 2, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009, s. 1120 vd.; Ceylan, s. 44; Usta, Çocuk Hakları, s. 96. 87 Ceylan, s. 44-45. 88 Gülçin Elçin Grassinger, “Çocuğun Menfaati Gereği Görüşünün Alınmaması Gereken Durumlar”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, İstanbul, 2010, (Çocuğun Menfaati), s. 823; Usta, Çocuk Hakları, s. 100. 89 Grassinger, Çocuğun Menfaati, s. 835; Öztan, s. 785, 1157; Oktay Özdemir, s. 1230; Usta, Çocuk Hakları, s. 96. 90 Grassinger, Çocuğun Menfaati, s. 835; Oktay Özdemir, s. 1230-1231. 91 “…mahkemece yapılacak iş; yeterli idrak gücüne sahip olduğu kabul edilen çocuğa, kendisini doğrudan ilgilendiren velayet konusunda danışılarak, görüşünü gerekçeleriyle birlikte ifade etme olanağının sağlanması; ifade edeceği bu görüşün, çocuğun kendi çıkarına ters düşmediği takdirde, buna önem verilerek sonucuna
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1