Türkiye Barolar Birliği Dergisi 167.Sayı

251 TBB Dergisi 2023 (167) Zeynep Sümeyra DEVECİ karar verilemediğinden, doktrinde tartışmalı olmakla birlikte, yargı içtihatlarında tek başına karara karşı kanun yoluna başvurmayacağı kabul edilmektedir. Maddî anlamda ilgilinin fer’i müdahil olarak yargılamaya katılımının sağlanması durumunda, bazı işlemleri yapamayacak ve hakları sınırlanacak olduğundan, fer’i müdahale kurumunun burada uygulanmayacağının kabul edilmesi gerekir. Olması gereken hukuk bakımından, yargılamada şeklî anlamda yer almayan maddî anlamda ilgililerin yargılamaya katılımını sağlamak için öncelikle bu kişiler yargılamanın başladığı konusunda bilgilendirilmeli ve kendilerine gerek yazılı gerekse sözlü olarak görüş açıklama imkânı sağlanmalıdır.121 Bunun için HMK m. 317’de basit yargılama usulü için getirilen hüküm kıyasen uygulanarak şeklî anlamda ilgili tarafından mahkemeye sunulan dilekçe, maddî anlamda ilgililere tebliğ edilmelidir.122 Ayrıca ilgililere yargılama dosyasını ve delilleri inceleme ve bu delillere karşı beyanda bulunma hakkı tanınmalıdır.123 Yine yargılama neticesinde verilen karar maddî anlamda ilgililere de tebliğ edilmeli ve kanun yoluna başvuru imkânı sağlanmalıdır. Nitekim HMK m. 387’de de hukukî yararı bulunan ilgililerin kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde istinaf yoluna başvuru hakkı bulunduğu düzenlenmiştir. Bu kapsamda yargılamaya katılma imkânı sağlanmış olsun veya olmasın maddî anlamda ilgili sıfatına sahip olan herkesin karara karşı öğrenme tarihinden itibaren kanun yoluna başvuru hakkı bulunmaktadır.124 121 Kuru, Nizasız Kaza, s. 166-167; Ulukapı, s. 23; Özekes, Hukuki Dinlenilme Hakkı, s. 272; Kuru, Freiwillige Gerichtsbarkeit, s. 408. 122 Aras, s. 98. 123 Alman Aile ve Çekişmesiz Yargı İşleri Hakkında Kanun § 13’te ilgililerin dosya inceleme hakkına sahip olduğu açıkça düzenlenmiştir. Dosya inceleme hakkının kullanılabilmesi için ilgilinin bu talebinin diğer ilgililerden birinin ciddi bir menfaatine karşı çıkmaması gerekir. Örneğin aile içi şiddetin mevcut olması durumunda şiddet mağdurunun güncel adresinin gizlenmesinin gerekmesi bu kapsamdadır. Ancak bu halde talebi reddedilen ilgilinin tüm belgeleri incelemesi engellenemez ve yargılama konusu hakkında bilgi sahibi olabilmesi için dosya içeriği hakkında bilgilendirilmesi gerekir. Bu hususta bkz. Ursula Bumiller /Dirk Harders/Werner Schwamb, FamFG Gesetz über das Verfahren in Familiensachen und in den Angelegenheiten der freiwilligen Gerichtsbarkeit, 12. Auflage, München, 2019, FamFG § 13 Rn. 6; Musielak/Borth/Frank, FamFG § 13 Rn. 3; Keidel/ Sternal FamFG § 13 Rn. 25; Andreas Jürgens/ Jutta Kretz, Betreuungsrecht, 6. Auflage, München, 2019, FamFG § 13 Rn. 3. 124 “Koruyucu aile, çocuğun bakım, gözetim ve eğitimi ile yükümlü ve sorumludur. (Yönetmelik m. 15/1-a, b) O halde, açıklanan yasal düzenlemeler dikkate alındı-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1