277 TBB Dergisi 2023 (167) Alper UYUMAZ li edimli bir sözleşme olduğundan ve karşı edimin iadesi mümkün olmayacağından, ilke olarak ileri etkili olarak feshedilecek ancak söz konusu oransızlığın giderilmesi mümkün olabilecektir. Bu da aşırı yararlanma sebebi ile geçerli bir ücret sözleşmesinin olmadığı durumlarda devreye giren Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi’nin üçüncü kısmına göre konusu para olan ya da para ile değerlendirilebilen hukukî yardımlara ödenecek ücrete ilişkin hükümler çerçevesinde çözümlenebilir. Alternatif olarak, sözleşmenin geçersizliğine dayanarak 164/4 hükmündeki geçersizlik şartı gerçekleşmiş varsayılarak artık avukatlık ücretinin avukatın emeğine göre ilâmın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir miktarın avukatlık ücreti olarak belirlenmesi düşünülebilir. Aşırı yararlanmanın şartlarının olmadığı durumlarda, kabul edilebilir sınırı aşan, bir diğer ifade ile fahiş sayılabilecek aşırı yararlanma içeren sözleşme hükümleri hakkında AK m. 164/4’ün uygulanması daha isabetli olur. Elbette, bu iki durumda da hâkimin TMK m. 4 anlamında takdir yetkisi devreye girecektir. Hükme göre, “Kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emrettiği konularda hâkim, hukuka ve hakkaniyete göre karar verir”. Hâkimin hukuka ve hakkaniyet göre hüküm kurması, kendisine verilen bu ölçümleme ve uyarlama yetkisi dahilinde somut olayda varsa aşırı yararlanma kastını da nazara alarak tercihte bulunması gerekir. Somut olayın şartlarına göre, AK m. 164/4 hükmü anlamında alt sınır olan yüzde on ila üst sınır olan yüzde yirmi arasında bir orana hükmederek hâkimin sözleşmeyi hukuk ve hakkaniyete uygun şekilde uyarlaması aynı zamanda tüketici sıfatı taşıyan iş sahipleri bakımından Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun ruhuna uygun olacaktır. C) TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN VE GENEL HÜKÜMLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRME Bu başlıktaki husus, avukatlık ücretine ilişkin bir sözleşme hükmünün değerlendirilmesi olmakla birlikte yapılan sözleşmede avukatın vekâlet hükümlerine göre tüketiciye karşı sorumlu olduğu ve sözleşmenin karşı tarafının tüketici olduğu durumlarda, tüketici sıfatı olmayan birine göre iş sahibinin daha fazla korunması gerektiğidir. Sözleşmenin karşı tarafı olan avukatın vekâlet hükümlerine göre tü-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1