323 TBB Dergisi 2023 (167) Burcu DEĞİRMENCİOĞLU 2019 yılında karara bağlanan Ö.T. Başvurusu, zorlama hapsi uygulanması talebinin reddi nedeniyle kişisele maddi ve manevi varlığının korunması hakkının ihlaline ilişkindir.118 Mahkeme, öncelikli olarak, 17. maddede güvence altına alınan maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkına ilişkin genel ilkeleri belirlemiştir. Kişinin maddi ve manevi varlığının korunması hakkının, Anayasa’nın 5.maddesiyle birlikte değerlendirildiğinde devlete pozitif ve negatif ödevler yüklendiğini ifade eden Mahkeme, söz konusu pozitif yükümlülüğü, etkili mekanizmalar kurmak kapsamında gerekli usule ilişkin güvenceleri sunan yargısal prosedürleri sağlamak, bu suretle yargısal ve idari makamların bireylerin idare ve özel kişilerle olan uyuşmazlıklarında etkili ve adil bir karar vermelerini temin etmek sorumluluğunu da içerdiğini belirtmiştir.119 Etkili bir hukuk sistemi kurma noktasında herhangi bir sıkıntı olmadığını ifade eden Mahkeme, mevcut mevzuat kapsamında somut olayda etkili, makul, gerekli tedbirlerin gerekli değerlendirme ve gerekçelendirme faaliyetinin ardından alınmadığından bahisle maddi ve manevi varlığın korunması hakkına dair ihlal kararı vermiştir.120 Maddi ve manevi varlığın korunması hakkına ilişkin son karar ise şiddete maruz kalan kadının koruyucu tedbirler kapsamında işyeri değişikliği talebinin reddi nedeniyle kişinin maddi ve manevi varlığının korunması hakkının ihlaline ilişkin yapılan K.Ş. Başvurusudur.121 6284 sayılı Kanun’un 4.maddesi uyarınca bir koruma tedbiri olarak “işyeri değişikliği” talep eden, can güvenliğinin tehlikede olduğunu ifade eden başvurucunun bu talebi, Aile Mahkemesi tarafından “idari mahiyette” olduğu gerekçesiyle reddedilmiştir.122 Anayasa Mahkemesi temel haklar yönünden devletin “etkili bir hukuk sistemi” yönünde pozitif yükümlülüğüne vurgu yaparak ihlal kararı vermiştir.123 2017 yılında verilen A.Z.Ö. Başvurusuna ilişkin kararda Mahkeme, başvurucu tarafından talep edilen kimlik bilgilerinin değiştirilmesi ve geçici maddi yardım yapılmasına ilişkin tedbirlerin geç uygulanması ile 118 Ö.T. Başvurusu, 2015/16029, 19.02.2019. 119 Ö.T. Başvurusu, 2015/16029, 19.02.2019, §27-29. 120 Ö.T. Başvurusu, 2015/16029, 19.02.2019, §32-34. 121 K.Ş. Başvurusu, 2016/14613, 17.07.2019. 122 K.Ş. Başvurusu, 2016/14613, 17.07.2019. 123 K.Ş. Başvurusu, 2016/14613, 17.07.2019, §26.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1