355 TBB Dergisi 2023 (167) Habibe İYİMAYA KAYAASLAN yapmanın ne kadar güç olduğu görülecektir. Burada politik tercihler ve yargı kararları yanında piyasa katılımcılarının düzenlemelerin şekillenmesine etkisi ve şeffaflık içeren uluslar üstü düzenlemeye duyulan ihtiyaç ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Keşfeden kuralını da koyar.5 2. İNTERNET’İN DÜZENLENİŞİ: DEVLET VE ÖZ-DENETİM DÜZENLEME Ortaçağ Avrupası’nda uluslararası ve bölge içi ticaretin gelişmesi dolayısıyla ödemenin sorun teşkil etmesi sebebiyle altın ve demir para yanında poliçeler kullanılmaya başlanmıştır.6 Şüphesiz ki sözleşme hukukunun küreselleşmesi, en başta sivil aktörler olan glossatorlar ve tacirler aracılığı ile olmuştur.7 Sonrasında ulus devlet fikrinin yükseli5 Dünyanın kâşif tacirleri ticaretin geleneklerini oluşturmuş ve tercihlerini dünyaya lanse edebilmiştir. İngiltere’nin özellikle deniz ticaretinin ve buna bağlı olarak hukukunun gelişmesinde oynadığı önemli rolü bir başyapıta dikkat çekerek sunabiliriz. Britanya Kraliçesi’nin Seville ve St. Lucar danışmanı Beawes, masraflı olan savaşları bertaraf edebilecek, aksamadan yürüyen dünya ticareti için tüm aktörlerinin uyum içinde iletişimde olması gerektiğini gözeterek neredeyse Dünya Ticaret Kültürü Sözlüğü veya Ticarî Seyahatname diyebileceğimiz karşılaştırmalı eseri kaleme almıştır. Masal anlatıcısı edasında İngiliz politikliği ile birini diğerine tercih etme iradesi göstermeden ticaret hayatında aktif tüm ülkelerin ölçü ve para birimlerinin çapraz kurlarını düzenlemiş, -mısır ticaretine özel önem vererek- öne çıkan ve kabul gören gelenekleri belirtmiştir. Örneğin sigorta sözleşmesine ilişkin bir uyuşmazlıkta sigortacı ve sigorta lehtarının hak temellerini incelemektedir. Sözü geçen karar için bkz. Wyndham Beawes, Lex Mercatoria Rediviva: Or, A Complete Code Of Commercial Law, Being a General Guide to All Men in Business whether as Traders, Remitters, Owners, Freighters, Captains, Insurers, Brokers, Factors, Supercargoes, or Agents with An Account of our Mercantile Companies, of our Colonies and Facories abroad, of our Commercial Treaties with Foreign Powers, of our Duty of Consuls, and of the Laws concerning Aliens, Naturalization, and Denization to which is added, A sketch of the present State of the Commerce of the whole World; describing the Manufactures and Products of each particular Nation; with Tables of the Correspondence and Agreement of their respective Coins, Weights, and Measures. Compiled from the Works of the Most Celebrated British and Foreign Commercial Writers, The whole egually calculated for the Information and Service of the Merchant, Lawyer, Member of Parliament, and private Gentleman, Thomas Mortimer tarafından genişletilmiş 5’inci baskı, Londra, 1792, sh. 309. 6 Onbeşinci yüzyılda kısa süre içinde bir çeşit kambiyo seneti olan İtalyan tratta taklitleri tüm Avrupa ve İngiltere’de yoğunlukla tercih edilmiştir. Bkz. M. M. Postan, Essays on Medieval Agriculture and General Problems of the Medieval Economy, Cambridge University Press, 1973, sh. 54 vd.; Peter Drahos, John Braithwaite, Global Business Regulation, Cambridge University Press, 2000, sh 8 vd. 7 Ibid, sh. 8 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1