369 TBB Dergisi 2023 (167) Habibe İYİMAYA KAYAASLAN lişiminde önemli yere sahip olan tahkim usulü, ODR ile yeni bir çehre kazanmıştır.48 Özellikle yerleşmiş standartların söz konusu olduğu otomasyona geçmeye yönelen sahalarda, hukuki incelemelerin yapay zekalarca yapılabilmesi yönünde adımlar atılmıştır.49 UYAP50 sistemimizde bu yönelimin izleri görülmektedir.51 Başlarda geleneksel alternatif uyuşmazlık çözüm süreçlerinin ağ tabanlı çevrimiçi ortamda yürütülmesi biçiminde görülen ODR, geliştikçe sadece bilginin iletilmesi değil aynı zamanda bilginin işlenmesini içeren bir sürece evrilmiştir.52 Günümüzde ODR, özel yazılımlar aracıCommercial Arbitration”, CDAMS Symposium, Kobe University Law Faculty, 29 Eylül 2003, sh.4. 48 Hukukun nesnelleştirilmesi bir zamanlar romanlarda öngörülen bir kurgu olmaktan çıkmıştır. Richard Susskind’in hukukta standartlaşmanın avukatlık mesleğinin sonu olacağı yönündeki savını romanlaştırdığı The End of Lawyers? adlı kitabının ikinci baskısı için yapılan kitap incelemesi için bkz. Emilie Hunter, “Book Review: Richard Susskind, The End of Lawyers? Rethinking the Nature of Legal Services”, Human Rignts Law Review [2010], C. 10, S. 4, sh. 797-801. Benzer yönde Virginia, ABD merkezli DoNotPay işletmesinin sunduğu sohbet-robotu (cahatbot) DoNotPay, park cezasına ilişkin bir yargılamada sanık tarafından duruşmada bulundurulmuş ancak avukatlık lisansı bulunmadan hizmet verdiğini beyan ederek Kaliforniya Haksız Rekabet Kanunu’na aykırı davrandığı gerekçesiyle 2023 yılının başında hakkında dava açılmıştır; Faridian v. DoNotPay Inc, Superior Court of the State of California for the County of San Francisco, No. CGC-23-604987, https://www.lexislegalnews.com/mealeys-cyber-tech-e-commerce/ articles/88185/ai-chatbot-illegally-offers-legal-services-without-law-licenseman-alleges (SET: 25.04.2023). 49 Hukuk firmalarının mütaala vermek yanında know-howlarını oluşturduklarını ve bunu yapay zeka ile otomasyon forma sokmalarının mümkün olduğu savı için bkz. Robin Widdison, “New Perspectives in Legal Information Retrieval”, International Journal of Law and IT [2002], C. 10, S. 1, sh. 41-70. 50 UYAP sistemi ile ilgili resmi bilgiler için bkz. http://www.uyap.gov.tr/ (SET: 25.04.2023). 51 Bu izlenime rağmen belirtmek gerekir ki 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, 2’inci ve 20’inci maddelerinde arabulucunun Türk vatandaşı, hukuk fakültesi mezunu gerçek kişi olmasını ve özel sicile kayıt olmasını öngörmekle otomasyona geçmiş çevrimiçi uyuşmazlık çözümünün uygulamasını engellemektedir. Kanun’un dikkat çeken 18’inci maddesinde, arabulucu aracılığıyla imzalanan uzlaşma metnine Kanun’da belirtilen mahkemelerce icra edilebilirlik şerhi verilmesi halinde, uzlaşma metninin, ilam hükmünde olacağının düzenlenmesi, uyuşmazlığın tarafları arasında imzalanan ve avukat tarafından onaylanan belgenin ilam hükmünde bir protokol olacağını düzenleyen 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35/A maddesi ile de uyum halindedir. 52 Orna Rabinovich-Einy, Ethan Katsh, “Digital Justice, Reshaping Boundaries in an Online Dispute Resolution”, International Online Dispute Resolution [2014], C.1, S.1, sh.6.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1