375 TBB Dergisi 2023 (167) Habibe İYİMAYA KAYAASLAN dikkat çektiği kültürler çatışmasını daha görülür hale getirmektedir. Kimi müellif bu ortamın “küreyi küçülten -farklılıkları törpüleyen- akımlar” sunduğunu belirtmektedir.72 Bir karşılaştırmalı hukukçu, geleceğin projesi olan ortak hukuk ile medeni hukukun birleşmesi hedefine yönelirken bunu başarmış olan ülkeleri dikkatle incelemelidir.73 Karma sistemleri olan İskoçya, Güney Afrika, Quebec, Louisiana’nın hayatta kalma sorumluluğu, Avrupa çatısı altında yeni ius commune oluşturma çabası karma sistemlere ilgi çekmektedir.74 İskoç hukuku gibi karma sistemler yöntem modeli olarak dikkate alınabilir; zira İskoç hukuku, Anglo-Saxon hukuku ve Kıta Avrupası sisteminin karmasının nasıl olacağına dair resmi gözlenebilir kılmaktadır.75 SONUÇ Kabul etmek gerekir ki tacirlerin hareket kabiliyetini sınırlayan kurallar İnternet’te ticaret yapmanın finansal cazibesini azaltabileişletme bir bir kurulup kapanmıştır. Warren B. Chik: “The Lion, The Dragon And The Wardrobe Guarding The Doorway To Information And Communications Privacy On The Internet: A Comparative Case Study Of Hong Kong And Singapore - Two Differing Asian Approaches”, International Journal of Law & Information Technology [2006] C. 14, S.1, sh. 47. 72 Dan Jerker B. Svatesson, “The Characteristics Making Iternet Communication Challenge Traditional Models of Regulation - What Every International Jurist Should Know About The Internet”, International Journal of Law & Information Technology [2005] C. 13, S. 1, sh. 69. Lessig’e göre siber uzayın düzene sokulamamasının sebebi hukuk kuralı eksikliği değil bizzat sistemin mimarisidir. Yazar, bu durumu eski Yunan agorasına benzetmektedir, ancak fiziksel alanın yerine alan mantıksal alanda. bkz. Lawrence Lessig, Code and other Laws of Cyberspace, New York, Basic Books, 1999; Aksi yönde Berger’e göre İnternet’in düzenlenmesinin bir sosyal tercih olduğuna ilişkin bkz. Klaus Peter Berger: “The New Law Merchant And The Global Market: A 21st Century View of Transnational Commercial Law”, International Arbitration Law Review [2000], C. 3, S. 4, sh. 97. Avrupa Birliği düzenlemelerine göre ise politik tercih olduğuna ilişkin bkz. dipnot 59. 73 Konrad Zweigert, Hein Kötz, Introduction to Comparative Law, (çev. T. Weir), Oxford, 1998, sh. 204, Hector L. MacQueen, “Scots and English law: the case of contract”, Current Legal Problems [2001], C. 54, sh. 205 vd. 74 Karma sistemlerin karşılaştırmalı hukuktaki önemiyle ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Oğuz, Arzu: Karşılaştırmalı Hukuk, (Yetkin: Ankara, 2003), 263 vd. Örücü, Attwooll ve Coyle, karma sistemlerin umulduğu düzeyde ideal sistem haline gelmediğini, yeterli ilgiyi görmediği görüşündedir. Esin Örücü, Attwooll, S. Coyle, Studies in Legal Systems: Mixed and Mixing, Hague, London and Boston, 1996, sh. 350. 75 H. Lévy-Ullmann, “The law of Scotland”, (çeviren F. P. Walton), Juridical Review [1925], C. 37, sh. 390-418.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1