376 Siber Uzayda Ticaret ve Lex Mercatoria cektir.76 Bununla birlikte yetersiz düzenleme ise piyasada rekabetin sağlanmasını ve faaliyet alanında güvenin tesis edilmesini önleyebilecektir. Özünde yerel hakimiyete dayanan kuralları, coğrafi sınır tanımaz yapıda tasarlanmış İnternet’e uygulamaya çalışmak aynı konuda tutarsız sonuçların ortaya çıkmasına yol açabilecektir.77 Bunun yerine açık denizler hukukunda yer alan yaklaşımların yön gösterici olacağını söylemek mümkündür.78 İnternet’in özgün yapısına uyumlu kuralların oluşturulmasında pek tabii netetiği her daim önemli bir yere sahip olacaktır. Bilişim çağında şeffaflığın, finansal piyasaların katılımcılarına güven verdiği gibi siber uzayın katılımcılarına güven vereceği dikkate alınmalıdır. Yerel düzenlemelerden kısmen bağımsız biçimde bir İnternet kültürü oluşuyor olmasına rağmen hukuk düzeni farklılıklarının, devletlerin varlıklarının temeline ilişkin olmasından sebeple dışlamasının gerçekçi olmadığını kabul etmek gerekmektedir. En başta, lex mercatoria adına bu farklılaşmayı dışlamaya gerek var mıdır? Burada Savigny’nin münhasır devletlerin yeksenaklaşıp varlıklarını kaybetmeden uyumlu eylem sergileyebileceklerine79 ilişkin devletlerüstü 76 M.Ö. 2000 yıllarında yerli idareciler tarafından alınan birtakım vergilerden kurtulmak ve gümrük izni olmadan malları şehre sokmak için gizli yol/dar yol (harran suk/qinnim) kullanan, Anadolu’da ticaret yapan Asurlu tüccarların bir süre sonra bölgede ticaretten elini çekmiş oması, böylece bölgede ticari kayıtları tutmak için kullanılan çivi yazısının dahi unutuluş olması, ticarete getirilen kısıtlamalarda ölçülü olunması gerekliliğine örnek teşkil etmektedir. Asurlu tacirlerle ilgili daha fazla bilgi için bkz. Esra Öz, Asur Ticaret Kolonileri Döneminde Anadolu’nun Etnik ve Sosyal Yapısı, 2005, tez, sh. 6 vd. Aynı yönde günümüzden örnek vermek gerekirse; dönemin YOUTUBE ana sayfasında yayımlandığı üzere TC Ankara 12. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 17/01/2008 t., 55K. sayılı kararı gereği TC mevzuatına aykırı yayında bulunmuş olan İnternet sitesi “www.youtube.com”a TC’den erişim Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nca engellenmiş olmasına rağmen “http://www.youtube.com/watch” alt bağlantısı ile siteye erişim sağlanabilmiştir. 77 Kieron O’Hara, Wendy Hall, Four Internets: The Geopolitics of Digital Governance, sh. 13. 78 Aynı yönde bkz. Mireille Hildebrandt, “Extraterritorial Jurisdiction to Enforce in Cyberspace? Bodin, Schmitt, Grotius in Cyberspace”. University of Toronto Law Journal [2013], C. 13, S. 2, sh. 196-224. 79 Atlantik’in iki yakasında kanunlar ihtilafı kurallarının birbiri ile uyum içinde düzenlenmesi çabasının Savigny’in devletlerüstü organizasyon teorisini gerçekleştirdiği savı ve mahkeme kararlarında da aynı uyumun yakalanıp yakanlanamayacağı tartışması için bkz. Mathias Reimann, “Savigny’s Triumph? Choice of Law in Contracts Cases at the Close of the Twentieth Century”, Virginia Journal of International Law [1998], C. 39, sh. 571 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1