394 Normatif İsnat ve Hukuki Muhakeme: Bir Yargı Kararının Analizi lenir: Temel norm, hukuk düzenini “anlamlı normlar bütünü” olarak sistematize etmeyi mümkün kılan aklın “ideal” bir “enstrümandır.”36 Temel normun “ideal” işlevi üzerinde biraz daha duralım. Kelsen, temel normun iki işlevinden söz eder: “Tarihi açıdan verili hukuk materyalini tanımak”, yanı sıra bu hukuk materyalini “anlamlı bir bütün” olarak “kavramak.”37 Temel normun işlevleri sayesinde, verili hukuk materyallerini ve hukuk adıyla üretilen normları, kendi içinde tutarlı bir sistemin parçalarıymış gibi düşünürüz. Kelsen hukukun mantıki bütünlüğünü, materyallerinin “rasyonel bir yoruma” elverişli olmalarıyla açıklar.38 Öyleyse hukuki biliş, hukuk normlarının -çelişmezlik ilkesi gereğince- birbiriyle çatışmadığını, hukukun bütünlüklü bir sistem olarak ortaya çıktığını; çıkması gerektiğini da varsayar. Başka bir ifadeyle, hukuki bilişin a priori temel norm varsayımı, “çelişkiden arınmış” (non-contradictory order) normatif bir hukuk sistemini de inşa etmektedir. Maddi olayların ve eylemlerin pozitif hukuk düzenine dahil edildiği böylesine anlamlı bir normatif yapıyı bilmek, açıktır ki “saf bir pozitivizm”le mümkün olamaz. Kelsen, bu nedenle, “eleştirel pozitivizm”i benimser. Eleştirel pozitivizmin esası, çatışmayan normlardan müteşekkil bir pozitif hukuk düzeni varsayımıdır.39 Bu bağlamda eleştirellik, ‘bin bir hukuk materyalinden tutarlı bir birlik oluşturma ilkesine bağlı kalarak akıl yürütebilmek’ şeklinde kodlanabilir. Temel normun a priori karakteri ve işlevi, bundan sonraki başlıklarda şu argümanları temellendirmektedir: (1) Temel normun aşkınsallığı, hukuki muhakemeyi, doğa olaylarını veya sosyal olguları nedensellik yasasıyla betimleyen empirik çıkarımdan farklılaştırır. (2) Hukuki muhakeme, Kant’ın aşkınsal çıkarımından da farklıdır. Zira hukuki muhakeme, temel normun aşkınsal-mantıksal yapısı ve işlevi nedeniyle normatiftir. Muhakemenin normatifliği, ‘olması gereken 36 Berger, ss. 44-45. 37 Kelsen, “Natural Law Doctrine and Legal Positivism”, s. 437. (It is the fuction of the basic norm not only recognize a historically given material as a law, but also to comprehend it as a meaningful whole”). 38 Kelsen, s. 402. 39 Kelsen, doğal hukuk kuramı ile hukuki pozitivizmi karşılaştırırken, bu karşıtlığa referansla bir dizi kavramı eleştirel pozitivizmin esaslı unsuru olarak tanıtır. Eleştirel pozitivizm, her şeyden önce, pozitif hukuku “barış düzeni” olarak kabul eder. Temel norm, bu barış düzeninin “mantıki ideası” ve “sistemin çelişmez birliğinin” varsayımsal koşuludur. (Kelsen, “Natural Law Doctrine and Legal Positivism”, ss. 437; 439-442).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1