412 Normatif İsnat ve Hukuki Muhakeme: Bir Yargı Kararının Analizi de doğru hukuk kavramıyla adlandırılmaz elbette. “Olgu”, tüm veriler dikkate alındığında, şöyle de yorumlanabilirdir:63 ‘Temizlik işçisi davacı, çalışanlara dağıtıldığından içinde üç dört tane kalan, bu nedenle vestiyere bırakılan çikolata kutusunu “boş ve atılacak paket olduğunu düşünerek”, çöpe atmak yerine dikiş kutusu yapma amacıyla almıştır.’ 4. Normatif Muhakemenin Yükselişi Peki somut olayla hukuk normu arasında “olması gereken” bir anlam ağı nasıl örülebilir; yargıç normatif isnatla geçerli bir hukuki muhakemeyi nasıl temellendirebilir? Genel Kurul’un kararını, ölçülülük ilkesine aykırı bulan karşı oy gerekçesini irdeleyerek başlayalım. İkinci isnattaki boşluğun örtük bir varsayımla doldurulduğunu söylemiştik. Karşı görüşteki yargıç da ilk derece mahkemesi gibi, ölçülülük ilkesine başvurur: Birinci isnadın hukuki sonucunun -işverenin haklı nedenle fesih hakkı doğduğundan kıdem tazminatı verme yükümlülüğü ortadan kalkar- ölçüsüzlüğü savını ileri sürer. 4.1. “Olması Gereken” Muhakeme Fakat karşı oy gerekçesinde yargıç, önemli bir değişkene işaret ederek muhakemenin kurallarını topyekûn değiştirir: İkinci isnat geçersiz bir hukuki muhakemeye dayanmaktadır; hukuk kavramı ve normu yanlıştır. Hukuk normu; İK m. 25 değil m. 18, hukuk kavramı; “haklı nedenle fesih” değil “geçerli nedenle fesih” olmalıdır. Somut olayla örtüşmesi gereken hukuk kavramı ve normu “geçerli nedenle fesih” olursa, işçi kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanabilecektir. Karşı görüşteki yargıç açıklamaya devam eder: İK m. 25 (haklı nedenle fesih) ile m. 18 (geçerli nedenle fesih) arasındaki fark, somut olayın özelliklerine göre belirlenmektedir. Somut olay, “iş sözleşmesinin devamını imkânsız kılıyorsa” işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı, “iş sözleşmesini devam edilemeyecek bir duruma getirmişse” işverenin geçerli nedenle fesih hakkı doğar; “sözleşmenin tarafları arasındaki güven ilişkisi sarsılmışsa” geçerli nedenden, “sözleşmenin tarafları arasındaki güven ilişkisi çökmüşse” haklı nedenden bahsedilir. 63 Yorumun buradaki anlamı, yargıçların takdir yetkilerini hakkaniyetle; “somut olayın özelliklerine” ve “iş güvencesi ilkelerine” göre kullanmasıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1