Türkiye Barolar Birliği Dergisi 168.Sayı

99 TBB Dergisi 2023 (168) Bezar Eylem EKİNCİ anlaşmazlık hâline düştüğü konuyu yeniden gündeme getirirse ve görüşünde ısrar ederse tekrar Heyet-i Mebusan’ın reddi gerekmektedir. Hükûmet kurma görevi bir kez daha Sait Paşa’ya verilmiş ancak güvenoyu almadan göreve başlaması Heyet-i Mebusan’da tartışmaların daha fazla artmasına sebep olmuştur. Anayasa’nın 35. maddesine göre, son olarak yeni hükûmetin, eski hükûmetin ileri sürdüğü görüşü tekrar gündeme getirip Heyet-i Mebusan tarafından bir kez daha reddedilmesi koşulu yer almaktadır. Bu gerçekleştiğinde artık Padişah, Anayasa’nın 7. maddesinden hareketle Heyet-i Âyanın muvafakatini alarak Heyet-i Mebusan’ı feshetmek için tüm koşullar tamamlanmış olacaktır. Sait Paşa, Heyet-i Mebusan’da “ısrar hükûmeti” olduğunu belirterek, tekrar benzer uyuşmazlık konusunu gündeme getirmiş ve Heyet-i Mebusan’da kabul edilmemiştir. Bu şekilde Padişah Anayasa’nın 7. ve 35. maddelerinden hareketle Heyet-i Ayan’ın da onayını alarak, Heyet-i Mebusan’ı feshetmiş yeni seçimlere gidilmiştir. Seçimlerin ardından kurulan Heyet-i Mebusan’da 1914 yılında Anayasa değişikliği yapılarak Padişahın fesih yetkisi kolaylaştırılmıştır. Osmanlı Anayasal gelişiminde 1914 Değişikliği gerek Meclisteki tartışmalar gerekse Heyet-i Mebusan’ın feshi ardından yapılan seçimlerdeki olaylar nedeniyle önemli sonuçları olan bir Anayasa değişikliği süreci olarak karşımıza çıkmaktadır. 1914 tarihli ikinci Anayasa değişikliğinin, Padişahın fesih yetkisi açısından en önemli sonucu, Padişahın, parlamentonun seçimle gelen ve hükûmetin siyasi anlamda sorumlu olduğu Meclis olan Heyet-i Mebusan’ı fesih yetkisini kolaylaştırmasıdır. Parlamenter rejimlerde devlet başkanının parlamentoları kolay feshedebilmesi, yürütme organını, yasama organı karşısında güçlendirebilmekte ve feshin kendisinden beklenen denge unsuru olma özelliğini kaybettirebilmektedir. Kaynakça Kitaplar ve Makaleler Anayurt Ömer, Anayasa Hukuku (Temel Kavramlar ve Türk Anayasa Hukuku), 4. Baskı, Seçkin Yayınları 2022. Arsel İlhan, Türk Anayasa Hukuku, Mars Ticaret ve Sanayi A.Ş. Matbaası 1959. Arsel İlhan, “Birinci ve İkinci Meşrutiyet Devirlerinde Çift Meclis Sistemi Tecrübesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 1953, C. 10, S. 1.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1