TBB Dergisi 2023 (168) s. 103-128 SEÇİM KANUNU’NDA 2022 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN 2023 YILI MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİNE ETKİLERİ* THE EFFECTS OF THE AMENDMENTS MADE TO THE ELECTION LAW IN 2022 ON THE 2023 PARLIAMENTARY ELECTIONS Abdülkadir ÖZDEMİR** Özet: Türkiye’de 1923-1961 yılları arasında yapılan tüm seçimlerde çoğunluk sistemi, 1961 seçimleri ve sonrasında ise nispi temsil sisteminin farklı türevleri uygulanmıştır. Bazen temsilde adaleti veya istikrarı artırmak; bazen de iktidarlar tarafından seçimleri kendi lehlerine sonuçlandırmak amacıyla seçim sistemlerinde değişiklikler yapılmaktadır. Türkiye’de seçim sistemindeki en son değişiklik 2022 yılında, 7393 sayılı Kanun’la yapılmıştır. 2018 yılı milletvekilliği seçimlerinde temsilde adaletsizliğe neden olduğu iddia edilen bazı kanun maddeleri, 7393 sayılı Kanun’la kaldırılmış, Kanun’un yürürlüğe girmesiyle birlikte 2023 yılı milletvekilliği seçimlerinde, siyasi partilerin kazandıkları milletvekillikleri, dahil oldukları ittifakın toplam oyuna bakılmaksızın belirlenmiştir. İttifak oyları sadece ittifaka dahil olan partilerin barajı aşıp aşmadığının belirlenmesinde etkili olmuştur. Bir başka ifadeyle herhangi bir ittifakın toplam oyu en az %7 oranında ise ittifaktaki tüm siyasi partilerin barajı aştığı kabul edilmiştir. Bu sayede, bazı siyasi partiler 2023 yılı milletvekilliği seçimlerinde ülke geneli seçim barajını aşamamalarına rağmen, dahil oldukları ittifaklar sayesinde milletvekilliği kazanabilmiştir. AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin teklifiyle ve desteğiyle seçim sisteminde değişiklik yapan bu kanun meclis tarafından kabul edilmiş; ancak kanun değişikliği muhalefet partileri tarafından eleştirilmiştir. Muhalefet bu kanun değişikliğinin büyük partilere avantaj sağlayacağını ileri sürmüş olsa da değişikliğin hangi partilere avantaj sağladığını tespit etmek için 2023 yılı seçim sonuçlarını hem eski sisteme hem de yeni sisteme göre analiz etmek gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı da 2022 yılında yapılan seçim kanunu değişikliğinin 2023 yılı milletvekilliği seçim sonuçları üzerindeki etkilerini tespit etmektir. Üç ana başlıktan oluşan bu çalışma, “2022 yılında seçim kanununun değişmesi, partilerin kazandıkları milletvekili sayılarını ne kadar etkiledi?” sorusuna da cevap vermektedir. * Bu yazının araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu beyan ederim. ** Dr. Öğr. Üyesi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Tercan Meslek Yüksekokulu, [email protected] ORCID: 0000-0002-7306-6196, Makalenin Gönderim Tarihi: 12.08.2023, Kabul Tarihi: 25.08.2023
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1