106 Seçim Kanunu’nda 2022 Yılında Yapılan Değişikliklerin 2023 Yılı Milletvekili Seçimlerine Etkileri görebilmek mümkündür.5 Örneğin Avustralya’da 1946-1998 yılları arasında yapılan 22 seçimin tamamında seçim öncesi ittifaklar kurulmuştur.6 Türkiye’de seçim ittifakları 2018 yılına kadar, zaman zaman fiili olarak uygulanmış olsa da,7 ittifakların hukuki bir nitelik kazanması 2018 yılında, 7012 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle olmuştur.8 Bir başka ifadeyle, Türk siyasal hayatında siyasi partiler hem kurumsal hem de yasal olarak ilk kez 2018 yılı milletvekilliği ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ittifak blokları halinde katılmışlardır.9 Hem 2018 hem de 2023 milletvekilliği seçimlerinde “ittifak tercihli” D’hondt sistemi uygulanmıştır. İttifak tercihli olarak nitelendirilme nedeni, siyasi partilerin herhangi bir ittifaka dahil olup olmama konusunda serbest olmalarıdır. Türk siyasi tarihinde seçimlerde ittifak yapmanın yasak olduğu dönemler de olmuştur.10 D’hondt sisteminde, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylar, söz konusu seçim çevresini temsil edecek milletvekili sayısına kadar bölünmekte ve partilerin kazandığı milletvekilliği sayıları, bölme işlemi sonucunda elde edilen sayılara göre belirlenmektedir.11 Ülke geneli seçim barajının uygulandığı durumda, belirlenen baraj oranında oy alamayan siyasi partiler hiçbir seçim çevresinden milletvekilliği kazanamazken, seçim çevresi barajının uygulandığı durumda, bir seçim çevresinden milletvekilliği kazanılabilmenin ön şartı, söz konusu seçim çevresinde, belirlenen baraj oranında oy almaktır. Çift barajlı 5 Raimondas Ibenskas, “Understanding Pre-electoral Coalitions in Central and Eastern Europe”, British Journal of Political Science, S. 46, 2015, s. 752. 6 Sona N. Golder, “Pre-electoral Coalitions in Comparative Perspective: A Test of Existing Hypotheses”, Electoral Studies, V. 24, I. 4, 2005, s. 661. 7 Özhan Demirkol ve Aslıhan Çoban Balcı, “Türkiye’de Seçim İttifakları: 1950-2018”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 22, S. 2, 2021, s. 361. 8 Adnan Küçük ve Yasin Aydoğdu, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Milletvekili Seçim Sistemi Önerileri”, Liberal Düşünce Dergisi, C. 23, S. 90, 2018, s. 28; “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, Kanun Numarası: 7012, Kabul Tarihi: 13.03.2018, Resmî Gazete Tarihi: 16.03.2018, Yayımlandığı Resmî Gazete Sayısı: 30362. 9 Nebi Miş, “Yeni Siyasal Sistemin İlk Seçimleri ve Sonuçlarının Karşılaştırmalı Analizi”, Muhafazakâr Düşünce, C. 15, S. 3, 2018, s. 325. 10 Alkan, s. 150. 11 Michael Gallagher, “Proportionality, Disproportionality and Electoral Systems”, Electoral Studies, V. 10, I. 1, 1991, 34.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1