109 TBB Dergisi 2023 (168) Abdülkadir ÖZDEMİR kazanmıştır. Ardından ise ittifakların kazandığı milletvekillikleri ittifakları oluşturan partilere dağıtılmıştır. Kazanılan milletvekilliklerine denk gelen sayılar koyu renkle gösterilmiştir. Böyle bir örnekte iki husus dikkat çekmektedir. Bunlardan birincisi, E ve F partilerinin ülke genelinde seçim barajını aşamamış olmalarına rağmen ittifaklı sistem sayesinde milletvekilliği kazanabilmiş olmalarıdır. Dikkat çeken diğer husus ise, F partisi 75000 oyla bir milletvekili kazanabilmişken, B partisinin oyunun ikiye bölümü 80000 olmasına rağmen B Partisinin 2. milletvekillini çıkarmaya hak kazanamamış olmasıdır. Bu örnekte görülebileceği gibi D’hondt sisteminin ittifaklı olarak uygulanması temsilde adaletsizliklere yol açabilmektedir. 2018 yılı genel seçimlerinde uygulanan hesaplama yönteminin temsilde adaletsizliklere yol açtığı gerekçesiyle, 2022 yılında, oyların temsile dönüşümü ile ilgili bazı sistemsel değişiklikler yapılmış ve bu değişiklikler 2023 yılı seçimlerinde uygulanmıştır. 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılan seçimlerde ittifaklı D’hondt sistemi uygulansa da oyların milletvekilliklerine dönüşümünün hesaplanma yöntemi 2018 yılında yapılan seçimlerden farklı olmuştur. 2018 yılı milletvekilliği seçimlerinde alınan oyların milletvekilliğine dönüşmesinde ilk olarak ittifakların kazandıkları milletvekillikleri belirlenmekte, ikinci aşamada ise bu milletvekillikleri ittifakları oluşturan partiler arasında dağıtılmaktaydı.13 2023 yılındaki seçimlerde ise milletvekilliklerinin partilere bölüştürülmesinde ittifakların aldıkları oylar değil her bir siyasi partinin aldığı oy ayrı ayrı dikkate alınmıştır. Yapılan değişikliklerin analizi ve bu değişikliklerin 2023 seçimlerine olan etkileri bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Sistem değişikliğinin, partilerin kazandıkları milletvekillikleri sayılarına etkilerini ölçebilmek için öncelikle 2023 yılı seçim sonuçlarına göre iller bazında milletvekili dağılımları hesaplanmış ve hesaplama sonucunda elde edilen sonuçlar Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafın13 Yetkin Çınar ve Türkmen Göksel, “21 Şubat 2018’de Teklif Edilen İttifaklı d’Hondt Sistemine Göre Seçim Simülasyonları” 2018, s. 3. Erişim için: https://www.tepav.org.tr/upload/files/1520064504-6.21_Subat_2018___de_Teklif_Edilen____ Ittifakli_d___Hondt____Sistemine_gore_Secim_Simulasyonlari.pdf Erişim Tarihi: 22.05.2023
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1