130 Katlanma Yükümlülüğü Bağlamında Şüpheli veya Sanığın Parmak İzinin Alınması ing fingerprints may cause to produce an evidence that incriminates the accused or the defendant. This article aims aiming to refer the regulations, court decisions arguments presented within the doctrine and to conclude an overall review. Keywords: The Privilege Against Self-Incirimation, Obligation to Bear the Criminal Proceedings, Finger Print, Criminal Procedural Law GİRİŞ Devletin suç faillerini bulma için yürüttüğü faaliyetler sırasında, bireyin ve toplumun menfaati karşı karşıya gelir ve bu mücadelede bireylerin bazı temel hak ve özgürlüklerinin sınırlanması söz konusu olur. Bu sınırlama da ancak Anayasa’da belirlenmiş koşullara uygun şekilde yapılabilir. Bu koşullara ve Anayasa’nın 38. maddesinde yer alan hiç kimsenin kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarını suçlayan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda delil göstermeye zorlanamayacağına dair düzenlemeye uygun olmak şartıyla, şüpheli ve sanıkların ceza muhakemesi işlemlerine katlanma yükümlülükleri bulunmaktadır. Şüpheli veya sanığın parmak izinin alınması işleminin de bu sayılan şartlara uyularak yapılması gereken işlemlerden biri olduğu şüphesizdir. Bu makalede, ceza muhakemesi işlemlerinden parmak izi alınmasına dair düzenlemelere kısaca yer verildikten sonra parmak izinin gönüllü olarak alınması açıklanacaktır. Mahkemelerin parmak izi alınmasına dair yaklaşımlarına değinilmesi ertesinde, katlanma yükümlülüğü bağlamında parmak izi alınmasına dair değerlendirmelere ve ilgili düzenlemelerde değişiklik önerilerine yer verilecektir. Parmak izi, her insanda farklılık arz eder, başkasınınkine benzemez ve değişmezdir. Bu nitelikleri itibarıyla parmak izinin bir tür hüviyet tespiti olduğu1 ve kişileri yeniden teşhis etmeye yaradığı ifade edilmiştir.2 CMK’nın 81. maddesine göre, fizik kimlik tespiti amacıyla Cumhuriyet savcısının emriyle yapılabilecek işlemlerden biri de şüpheli veya sanığın parmak izinin alınmasıdır. Burada CMK’nın 81. madde1 Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022, s. 714. 2 Murat Aydın, Ceza Muhakemesi Hukukunda Kendini İtham Etmeme Hakkı, Adalet Yayınevi, Ankara, s. 241.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1