137 TBB Dergisi 2023 (168) Uygar GÜNERBÜYÜK miş ve şüphelinin parmak izi vermeye gitmemesinin aleyhine yorumlanabileceğine karar verilmiştir.26 AİHM, hakkındaki kovuşturma sonucunda beraat eden sanığın soruşturma nedeniyle alınmış olan parmak izi kayıtlarının muhafaza edilerek silinmemesinin haklı bir nedeninin olmaması ve kamu yararı ile kişi yararının arasında kurulması gereken adil denge bakımından gerekli olmadığına karar vermiştir. Kararda ayrıca, bu verilerin muhafaza edilmeye devam edilmesinin demokratik toplum bakımından gerekli olmadığı, orantısız bir müdahale olduğu ve başvurucunun özel yaşama saygı gösterilmesi hakkının ihlal edildiğine dair ifadeler dikkate değerdir27. Şüpheli ve Sanığın Parmak İzinin Alınmasına Katlanma Yükümlülüğü Son olarak, şüpheli ve sanığın parmak izlerinin alınmasına katlanma yükümlülüklerinin bulunup bulunmadığına değinmek yerinde olacaktır. Şüpheli ve sanığın parmak izini vermeye rızası olduğu hallerde parmak izinin alınabileceğinde tartışma yoktur. Öğretide çoğunluk, parmak izi verme dahil, şüpheli veya sanığın fizik kimlik tespiti için gereken işlemlerde, isteksiz olduğu hallerde ise parmak izinin zorla alınacağı28 ve parmak izi verme işleminin kişinin kendi aleyhine delil vermeme hakkı kapsamında korunmayacağı görüşündedir.29 Ancak bu zorlamanın şüpheli veya sanığı bu işlemlere aktif bir katılımda bulunmak zorunda bırakmaması gerektiğinin,30 ölçülülük ilkesine31 ve insan onuruna uygun şekilde şiddet içermemesi 26 Amerikan Yüksek Mahkemesi’nin Commonwealth v. Craig W. Conkey, 430 Mass. 139 (1999) kararı, karar için bkz. https://law.justia.com/cases/massachusetts/supreme-court/ volumes/430/ 430mass139.html (Son erişim tarihi: 12.05.2023). 27 AİHM’nin S ve Marper v. Birleşik Krallık kararı, başvuru no: 30562/04, 30566/04 ve 04.12.2008 tarihli karar, par. 125. 28 Schroeder/Verrel, s. 99; Turhan, s. 305; Ersin, s. 203; Nazlı Hilal Demir, “Yasak Deliller ve İnsan Onuru”, İstanbul Kültür Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2012, s. 128. 29 Feridun Yenisey, “Örgütlü Suçluluk ve Hukuka Aykırı Deliller”, Hukuka Aykırı Deliller Sempozyumu, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 1996, s. 131. 30 Asuman İnce Tunçer, “Susma Hakkı Bağlamında Birtakım Ceza Muhakemesi İşlemlerinin Değerlendirilmesi”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, Sa. 2, 2018, s. 374. 31 Öztürk/Eker Kazancı/Soyer Güleç, s. 279.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1