4 Evlendikten Sonra Kadınların Münhasıran Kendi Soyadlarını Kullanması nın evlendikten sonra münhasıran önceki soyadını kullanması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları bağlamında değerlendirilecek, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin kadının evlendikten sonra münhasıran önceki soyadını kullanmasına ilişkin vermiş olduğu kararlar ile bu kararların hukuki niteliği ve zımni ilga hususu irdelenecektir. Son olarak ise, Anayasa Mahkemesi’nin Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinin iptaline ilişkin kararı8 ve konuyla yakından ilgisi bulunması sebebiyle bu karar sonrasında çocuğun soyadının belirlenmesi değerlendirilecektir. I. KADININ SOYADINA İLİŞKİN TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER Kadın-erkek eşitliği hususunda önemli düzenlemeler içeren ancak toplumun ataerkil yapısı nedeniyle kocaya üstünlük tanımaktan uzaklaşamayan 1926 tarihli 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin 153. maddesinin ilk halinde “Karı, kocasının aile ismini taşır” hükmüne yer verilmiş, Kanun’da soyadı kullanmak zorunlu kılınmamıştır. Ülkemizde kişilerin isimleri yanında taşıdıkları unvanların toplumsal hayatta yarattığı sorunlar nedeniyle 21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilip, 2 Temmuz 1934 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak, 2 Ocak 1935′te yürürlüğe giren 2525 sayılı Soyadı Kanunu ile Türk vatandaşlarının isimleri yanında taşıdıkları unvanlar yerine soyadı kullanma yükümlülüğü getirilmiş, soyadının koca tarafından seçileceği belirtilmiştir. 9 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin 153. maddesi 14.05.1997 tarihinde 4248 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuru ile kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kul8 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesine yönelik Anayasa Mahkemesi’ne İstanbul 8. Aile Mahkemesi olarak yapmış olduğumuz somut norm denetimi başvurusu neticesinde Anayasa Mahkemesi 28.04.2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmış olan 22.02.2023 tarih, 2022/155 Esas sayılı ve 2023/38 Karar sayılı kararı ile ilgili maddenin iptaline karar vermiştir. 9 Nevin Ünal Özkorkut, “Kadının Vazgeçilebilir Kişilik Hakkı: Soyadı-Kadının Soyadı Üzerindeki Hakkının Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi”, I. Türk Hukuk Tarihi Kongresi Bildirileri, s.24 <https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=kadinin-vazgecilebilir-kisilik-hakki-soyadi-kadinin-soyadi-uzerindeki-hakkinin-turkiye%27deki-tarihsel-gelisimi_nevin-unal-ozkorkut_636903128806518207.pdf> Erişim Tarihi: 10.08.2023.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1