139 TBB Dergisi 2023 (168) Uygar GÜNERBÜYÜK parmak izini kullanarak bu cihazlara erişim izni vermeleri gerektiğine, gerektiğinde zor kullanılmasına dair genel bir karar alınmış ve bunun üzerine kişileri buna zorlamanın mümkün olup olmadığı tartışılmıştır. Buna dair eleştiriler kararların dar kapsamlı ve içeriğinin net olması, telefonda bulunan hangi bilgiye ulaşılmasının amaçlandığının da belirli olması gerektiği, bu kararı veren makamın dayandığı gerekçelerin çok önce verilmiş ve bugünün ihtiyaçlarına cevap veremeyecek kararlara dayandığı gerekçelerini içermektedir. Kişilerin, zorla parmak izini vererek telefon ve elektronik cihazları kolluğun incelemesine sunmanın mümkün olduğu görüşünde olanlar ise, telefon ve elektronik cihazların parmak izi kullanılarak açılması halinde elde edilecek bilgilerin, şüphelinin beyanıyla alınmadığından beyan delili niteliğinde değil fiziksel delil niteliğinde olduğunu savunmaktadırlar.37 SONUÇ VE DEĞERLENDIRME Mevzuatımızda parmak izi alınmasına dair düzenlemelerin, on sekiz yaşından büyük olan vatandaşların tamamına yakınının parmak izinin alınmasını gerektireceğini ve bu durumun da AİHM’nin ölçütlerini ihlal edeceğini ifade etmek gerekir.38 Ayrıca, Anayasa’nın 38. maddesinde yer alan, hiç kimsenin kendisini ve yakınlarını suçlayan bir beyanda bulunma veya bu yolda delil göstermeye zorlanamamasına dair düzenlemenin de sanık hakları bakımından sadece şüpheli ve sanığın kendi aleyhine delil vermeme hakkını, yalnızca beyan delili bakımından karşı koruma getiren Amerikan Anayasası’ndan, susma hakkının kullanılmasından aleyhe sonuç çıkarılmasına izin veren İngiliz hukukundan daha ileri bir düzenleme olduğunu söylemek gerekir. Ancak, kanunlarımızdaki bazı düzenlemelerin ve uygulamanın Anayasa ile uyumlu olduğunu söylemek güçtür. Buna göre, PVSK’nın 5. maddesinde parmak izinin gönüllü verilmesine dair cümlenin yürürlükten kaldırılması, bu hukuka aykırılığı giderecektir. 37 Efren Lemus, “When Fingerprints Are Key: Reinstating Privacy to the Privilege Against Self-Incrimination in Light of Fingerprint Encryption in Smartphones” Southern Methodist University Law Review, C. 70, Sa. 2, 2017, s. 534 vd. 38 R. Barış Erman, “Adli Yargı Sisteminde DNA Örnekleri ve Profilleri – S. ve Marper – Birleşik Krallık Davası”, Fasikül Hukuk Dergisi, C. 2, Sa. 11, 2010, s. 23.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1