157 TBB Dergisi 2023 (168) Faruk ÖZALP II. OTONOM ARAÇLAR KONUSUNDATÜRK VE YABANCI HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER Türk Hukukunda Düzenlemeler Türk hukuk sisteminde 2020 yılına kadar da karayolunda seyir halinde olan otonom araçlarla ilgili yasal düzenleme mevcut değildi. Sadece 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Yasası’nda insansız hava araçlarıyla ilgili kayda değer düzenlemeler yer almaktaydı. Bunun dışında 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası’nın tanımlar başlık 2’inci maddesinde araç ve taşıtlara ilişkin genel bir tanım yapılmış. Bu maddeye göre, araç, karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır. Taşıt ise, karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt” insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taşıt” denir. Yine aynı maddede, otomobil, minibüs, otobüs, kamyon gibi birçok motorlu araç tanımı yapılmış ancak otonom araç tanımına yer verilmemiştir. Türk hukukunda otonom araç tanımına ilişkin ilk yasal düzenleme, 14.05.2020 tarihinde yayınlanan, Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunlar için Tasarlanan Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ve Korunmasız karayolu Kullanıcılarının ve Yolcuların Korunması ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği’nin (AB/2019/2144) tanımlar başlıklı 3’üncü maddesinin (t) bendinde tanımlanmıştır. Bu bende göre, otonom araç, sürücünün devamlı kontrolü olmadan, ancak sürücü müdahalesinin yine de beklendiği veya gerekli olduğu, belirli bir süre için otonom olarak hareket etmek üzere tasarlanmış ve imal edilmiş motorlu araçtır. Aynı maddenin (z) bendinde ise tam otonom araç, herhangi bir sürücü kontrolü olmadan otonom olarak hareket etmek üzere tasarlanmış ve imal edilmiş bir motorlu araç olarak tanımlanmıştır. Yönetmeliğin 11’inci maddesinde otonom ve tam otonom araçlarla ilgili özel şartlar düzenlenmiştir. Bu maddenin 1’inci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sürücü uygunluğu/müsaitliği izleme sistemlerine ilişkin teknik şartlar tam otonom araçlar için uygulanmayacağı belirtilmiştir. Yine 2’inci fıkrada, 1’inci fıkranın (a) bendindeki, “sinyalizasyon, dümenleme, hızlanma ve frenleme dâhil olmak üzere, aracın kontrolü için sürücünün yerine geçen sistemler” ile (c) bendindeki “sürücü uygunluğu/müsaitliği izleme sistemleri”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1