Türkiye Barolar Birliği Dergisi 168.Sayı

7 TBB Dergisi 2023 (168) İmge IŞIKLAR ÜLGEN Eşitlikten uzak olan bu düzenleme yerine, 01.01.1988 tarihinde “Aile Adı” kenar başlıklı 160. madde yürürlüğe girmiştir. Bu maddeye göre, “1-Kocanın adı eşlerin aile adıdır. 2-Ancak kadın nüfus memuruna önceki soyadını aile adının önünde taşımak istediğini bildirebilir. 3-Halen çift soyadı taşımaktaysa, sadece bu iki soyadından ilkini aile adının önüne koyabilir.” Madde düzenleniş itibariyle Türk Medeni Kanunu’nun 187. madde hükmü ile benzerlik göstermektedir.20 Bu haliyle kadın evlenmesi halinde kocasının soyadını almak zorunda bırakılmaktadır.21 İsviçre Medeni Kanunu’nun adın değiştirilmesini düzenleyen 30. maddesinde, 1998 yılında yürürlüğe giren değişiklik ile nişanlıların haklı sebeplerinin olması halinde kadının soyadının aile soyadı olarak seçilebileceği hüküm altına alınmıştır.22 Kadının soyadının seçilebilmesi ancak haklı sebeplerin olması ve hem kadının hem de erkeğin istemesi halinde mümkün olabileceğinden bu düzenlemenin de eşitliği sağlamaktan uzak olduğu görülmektedir. 30.09.2011 tarihinde yapılan ve 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe giren değişiklik sonrası İsviçre Medeni Kanunu’nun 160. maddesine göre, her eş kendi soyadını korumakta, ancak nişanlılar nüfus memuruna kadının veya erkeğin bekarlık soyadını aile soyadı olarak taşımak/kullanmak istediklerini bildirebilmektedir.23 “Soyadının değişmezliği”24 ilkesi benimsenerek oluşturulan bu düzenlemeye göre, evlendikten sonra her eş sadece kendi soyadını kullanabilmektedir. Böylelikle İsviçre hukukunda evlendikten sonraki soyadı hususunda kadın ve erkek eşit haklara sahip hale gelmiştir. 20 Erbek Odabaşı, s. 56. 21 Helvacı/Kocabaş, s. 626. 22 Bu hüküm nedeniyle erkeğin evlendikten sonra aile soyadının önünde önceki soyadını kullanmasına ilişkin talebin Federal Mahkeme tarafından reddedilmesi üzerine, AİHM 22.02.1994 tarihinde İsviçre’nin AİHS’nin 8. ve 14. maddelerini ihlal ettiğine karar vermiş, bu karar sonrası yapılan yasal düzenleme ile nişanlıların aile soyadı olarak kadının soyadını seçmesi halinde erkeğin aile soyadının önünde kendi soyadını kullanabilme imkânı tanınmıştır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Erbek Odabaşı, s.56 vd./Serkan Ayan, “Anayasa Mahkemesi Kararları ve Çocuklar ile Kadının Soyadına İlişkin Değişiklik Tasarısı Taslağı Işığında Soyadının İlk Kez Edinilmesi, Kendiliğinden Değişmesi ve Değiştirilmesi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, S. 4, 2012, s.44. 23 Erbek Odabaşı, s. 56. 24 Helvacı/Kocabaş, s. 627.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1