Türkiye Barolar Birliği Dergisi 168.Sayı

170 AB’nin AİHK’ya Katılımının AB Divanı’nın CETA’ya İlişkin Görüşü Işığında Değerlendirilmesi birini tercih etmek etik sorununu ortaya çıkarmaktadır.98 Bunun sebebi, bir olayda bir kişinin hayatını diğerine tercih etmek veya öncelik vermek gibi bir etik sorun yaratmasıdır. Örneğin, bir aracın yazılımı sürücüyü korumak için tasarlanmışsa, bu durumda, bir çarpışma durumunda arabayı çarpmadan önce sürücüyü korumak için arabayı bir yaya çarpması riski olduğu gibi etik de değildir. Böyle bir hareket kişinin yaşamının kurtarılmasına ilişkin olsa da korunan yarar ihlal edilen yarara, başka bir deyişle diğer insanın öldürülmesine hiçbir zaman önemli derecede ağır basmaz.99 28 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren ve Alman Karayolu Trafik Yasası’nı değiştiren yeni bir otonom sürüş yasası kabul edildi. Almanya’da 2017 yılında yürürlüğe giren mevzuat, yalnızca ISO/SAE seviye-3’e kadar insanlar tarafından yönlendirilen araçların sürülmesine izin veriyordu; yani, yüksek otomatik sürüş işlevleri kullanıldığında bile sürücü her zaman aracın kontrolüne sahip olmalıydı.100Başka ifadeyle sürücü, gerekli görülmesi veya sistem tarafından istenmesi halinde sürüşü her an devralmaya hazır olması gerekirdi. Almanya’nın otonom sürüşle ilgili 2021 tarihli yeni yasa, artık bir sürücünün hazır bulunmasını gerektirmiyor ve bu nedenle ISO/SAE Seviye-4’e kadar “otonom sürüş işlevlerinin” normal çalışma için belirli yerlerde (örneğin yollarda, yani kamuya açık otoyolda) kullanılmasına izin veriyor.101 Son zamanlarda yapılan birçok yasal çerçeve henüz seviye-4 ve seviye-5 otonom sürüşünü kapsamamaktadır ve örneğin Almanya’dakiler gibi birkaç yasal sistem son zamanlarda bu alanı düzenlemeye başlamış olsa da gerekli yasal kavramlar ve tanımlar konusunda genel bir eksiklik olduğu belirtilmektedir.102 Fakat Almanya’da kendi kendine giden tam otonom bir aracın karıştığı kazalar için cezai sorumluluk konularının ayrıntılı olarak detaylandırıldığını belirtmekte fayda var. Kabul edilen yasayla, otomatik araba ve kendi kendine giden tam oto98 Shestak/Shiryaev, s. 6-7. 99 Bernd Heinrich, Otonom Araç Sürmekte Olası Ceza Riskleri (Çev. Yener Ünver), Rechtsbrücke-Hukuk Köprüsü Dergisi, Haziran 2019, Seçkin Yayınevi, S. 16, s. 31. 100 Thomas Hoffmann/Gunnar Prause, “On the Legal and Economic Implications of the Tele-Driving”, Machines, 27 February 2023, Vol. 11, Iss. 3, s. 6<https://www. mdpi.com/2075-1702/11/3/331/pdf?version=1677565978> Erişim: 10.04.2023. 101 Hoffmann/Prause, s. 6. 102 Hoffmann Prause, s. 12.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1