175 TBB Dergisi 2023 (168) Faruk ÖZALP zamanda kişinin kendisi için hedef belirlemesi ve belirlenen hedeflere ulaşmak için hedefleri takip etme yeteneğiyle de ilişkilidir. Ancak yapay zekâ ölçeklendirme ve bağımsız hedefler belirleme yeteneğine sahip olsa da, ana hedefe ulaşmak için daha küçük hedefler belirler, ancak bu büyük hedef yapay zekâ yazılımcısı veya kullanıcı tarafından belirlenir.116 Bu nedenlerle de yapay zekâ gerçek bir kişi olarak kabul edilemez. Tüzel kişilerin suçun süjesi yani faili olması konusu doktrinde tartışılmaktadır. Tüzel kişilerin gerçek bir şuur ve iradeye sahip olmaması, suç tipindeki hareketin, kusurlu davranışın ancak gerçek kişilerden kaynaklanması ve cezaların şahsiliği ilkesi, tüzel kişilerin cezai olarak sorumlu tutulmasına engel oluşturduğu ileri sürülmektedir.117Diğer taraftan ticari, ekonomi ve mali suçların yaygınlaştığı sanayi toplumlarda tüzel kişilerin idari ve mali cezalardan sorumlu tutulması gerektiği belirtilmektedir.118 Ancak insanda olan bilinç ve irade yeteneği tüzel kişide olmaması, cezai sorumluluğu doğuran kusurlu hareket, kişinin isteme ve karar verme şeklinde özgür iradeden doğması nedeniyle tüzel kişilerin kusurlu hareket edemeyeceği göz önüne alındığında doğal olarak cezai sorumlulukları da mevcut değildir. Fransa hukuku başta olmak üzere bazı ülkelerin hukuk sistemleri, tüzel kişilerin suçun faili olabileceğini kabul ederken, Almanya, İtalya, İspanya ve Türkiye hukuk sistemi, tüzel kişiler sorumluluğun temel şartı olan sübjektif iradeye sahip olmadıklarından cezai sorumlulukları doğmayacağını kabul ederler.119 Yapay zekâ hem hayvanlardan hem de tüzel kişilerden farklıdır. Bir grup insanın faaliyetlerini organize etmek için yaratılan kurguya benzemediği120 gibi hayvanlar gibi de canlı değildir. Yine de en azından yapay zekâ programlanıp varlığına kavuştuktan sonra bağımsız olarak insan müdahalesi olmadan var olduğu düşünülebilir ve akıl yürütebilir, 116 Lina, s. 685. 117 Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 299; Dönmezer/Erman, s. 1157. 118 Soyaslan, s. 523. 119 Sinan Altunç, “Robotlar, Yapay Zekâ ve Ceza Hukuku”, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, 2014, Beta Yayıncılık, C. 1, s. 14; Soyaslan, s. 524. 120 Danila Kirpichnikov/Albert Pavlyuk/Yulia Grebneva/Hilary Okagbue, “Criminial Liability of the Artificial Intelligence”, EDP Sciences, March 2020, Vol. 159, s. 5<Criminal Liability of the Artificial Intelligence (e3s-conferences.org)> Erişim: 09.04.2023.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1