178 AB’nin AİHK’ya Katılımının AB Divanı’nın CETA’ya İlişkin Görüşü Işığında Değerlendirilmesi ğinde ilk olarak ceza normunda yasaklanan fiil, başka deyişle hareket-eylem akla gelir. Cezai sorumluluğun doğması için sadece hareket yeterli olmayıp, hareket sonucu dış dünyada meydana gelen netice o kişinin hareketinden doğması gerekir.128 Başka bir ifadeyle hareket ve netice arasında illiyet bağı olması gerekir. Bir kimse işlediği hukuka aykırı eyleminden sorumlu olabilmesi, eylemi iradi olarak gerçekleştirmesine, başka ifadeyle manevi unsurun varlığına bağlıdır. Bu anlamda ceza sorumluluğu açısında temel prensip bir hareketin olması ve bu hareketin bilinçli ve iradi şekilde yapılması gerekir.129 Yapay zekâlı otonom aracın ceza hukuku anlamında hareket edebileceğini varsaysak ise de ceza sorumluluğu için ayrıca kusur yeteneğinin olması gerekir. Burada yapay zekânın kusurlu davranma yeteneği, yani algılama(anlama) ve irade(isteme)yeteneğine sahip olması gerekir. Bu yeteneğe sahip olmayan yapay zekânın işlediği suçlardan cezai sorumluluğunda bahsetmek doğru olmayabilir. Zira bilerek ve isteyerek yapılmamış icrai veya ihmali bir hareketten dolayı kişinin sorumlu tutulması hukuka aykırıdır. O halde kanunen yasaklanan bir durum ister kasten ister taksirle ya da ister sadece hareketin yapılmasıyla işlensin, önemli olan hareketin iradi şekilde yapılmasıdır.130 Önümüzdeki dönemlerde yapay zekânın özgür iradeye sahip olabilmesi ihtimal dâhilinde olsa da en azından şuan itibariyle özgür iradeye sahip olduğunu söylemek erken olabilir.131 Doktrinde, yapay zekâ, algılama yeteneğinin belirleyicilerinden biri olan çevresel gerçekliği yeterince yansıtma yeteneğine ve kendi kendine çalışma yeteneğinden oluşan entelektüel gelişime sahip olabileceğinden dolayı bilinçli davranışlar sergileyebileceği belirtilmektedir.132 Yapay zekânın bilinçli davranışlara sahip olabileceği ve kendi kendine öğrenebileceğini desteklemek için örnek olarak, 7 Aralık 2017 tarihinde yapay zekâ olan Google’ın AlphaZero programı ile bilgisayar programlarının şampiyonu olan yapay zekâ StockFish’i satranç oyunundan yenmesi örneği 128 Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 275. 129 Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 479. 130 Soyaslan, s. 430. 131 Özbek/Özbek, s. 613. 132 Kirpichnikov/Pavlyuk/Grebneva/Okagbue, s. 6. Bilgisayar programından farklı olan yapay zekâ, özerk ve bilinçli-istekli davranış yeteneğine sahip sibernetik bir eğitimdir. Ayrıca bkz. Kirpichnikov/Pavlyuk/Grebneva/Okagbue, s. 7.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1