182 AB’nin AİHK’ya Katılımının AB Divanı’nın CETA’ya İlişkin Görüşü Işığında Değerlendirilmesi ise taksir vardır.143 Buradaki taksir de basit taksirdir. Şayet hareket sonucu netice öngörüldüğü halde istenmemiş ise, başka deyişle neticenin gerçekleşmeyeceğine güvenerek harekete devam edilmiş ve zararlı netice gerçekleşmiş ise bilinçli taksir söz konusudur.144 Bu açıdan zararlı neticeyi istemeyen fail, yeterli dikkat ve özeni göstermiş olsaydı, gerekli tedbirleri alsaydı, hareketinden meydana gelen neticeyi öngörebilirdi.145 Ancak gerekli objektif dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı için istememesine rağmen zararlı netice meydana gelmiştir. Öğretide taksirli suçların faili, algılama yeteneğine sahip olduğu, bu nedenle, bir yapay zekâ teknolojisine taksir suçundan dolayı cezai sorumluluk yüklenebilmesi için, yapay zekâ sisteminin algılama yeteneğine sahip olması gerektiği belirtilmiştir.146 Bu yetenekten yoksun bir yapay zekâ sistemi taksirli suçtan sorumlu olmaz. Otonom araç sürücülerinin, kullanıcılarının ya da programcılarının taksir sorumluluklarının tespiti açısından gereken iki temel husus, bunların dikkat ve özen yükümlülükleri ne olduğu ve zararlı neticenin bunlar tarafından öngörülebilip öngörülemeyeceğidir.147 Programcı bakımından özen yükümlülüğünün çerçevesi mesleki gereklilikler kapsamında belirlenmelidir. Bu açıdan programcı, riski en aza indirecek şekilde ortalama bir programcının kullandığı yazılımı kullanmasıyla özen yükümlüğünü yerine getirmiş olacaktır.148 Kullanıcı, programcı tarafından makineye yüklenen yazılımlar doğrultusunda yapay zekâya komutlar vererek onu harekete geçiren kişidir. Bu açıdan kullanıcının özen yükümlülüğünün ihlali, aracı üretim amacı dışında hukuka aykırı bir şekilde kullanması veya yazılıma müdahale etmesi durumunda söz konusu olur.149 Kişi gerekli dikkat ve özeni göstererek başkasına zarar vermeyebilir. Hukuk kurallarının amacı da başkasına zarar verilmesi engellenerek kamu düzenini sağlamaktır. Özensiz ve dikkatsiz davranması sonucu kuralın ihlal edilerek başkasına zarar verilmesi de taksirli ha143 Soyaslan, s. 430. 144 Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 347; Dönmezer/Erman, s. 980. 145 Dönmezer/Erman, s. 960. 146 Gabriel Hallevy, Liability for Crimes Involving Artificial Intelligence Systems, November 2014, Springer Cham, s. 125. 147 Pekmez (Tuba), s. 189. 148 Bacaksız/Sümer, s.165. 149 Bacaksız/Sümer, s.169.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1